تنشها بین پاکستان و طالبان افغانستان در روزهای اخیر به سطح بیسابقهای رسیده است که با درگیریهای مرزی شدید، کشته شدن دهها نفر و دخالت میانجیها همراه بوده است.
آغاز و تشدید درگیری
شروع خشونت: درگیریهای اخیر از شنبه شب آغاز شد. به گفته ارتش پاکستان (ISPR)، یک حمله تحریکنشده از سمت افغانستان منجر به کشته شدن ۲۳ سرباز پاکستانی و حدود ۲۰۰ شبهنظامی (شامل طالبان افغانستان و تروریستهای تیتیپی) شد.
اتهام پاکستان: ارتش پاکستان، تیتیپی را با عنوان “فتنه الخوارج” و سازمانهای تروریستی در بلوچستان را با عنوان “فتنه الهندستان” معرفی کرده و آنها را تحت حمایت هند و طالبان افغانستان دانسته است.
پاسخهای متقابل: افغانستان این حمله را “تلافیجویانه” خواند و مدعی شد پاکستان پیشتر حملات هوایی در خاک این کشور انجام داده است. پاکستان ضمن تأیید نکردن حملات هوایی، تأکید کرد که کابل باید از پناه دادن به تیتیپی دست بردارد.
حملات تلافیجویانه پاکستان: نیروهای مسلح پاکستان و نیروی هوایی، مواضع شبهنظامیان را در ولایتهای مختلف افغانستان مانند هلمند، قندهار، خوست، پکتیا و پکتیکا هدف قرار دادند.
هشدارهای رسمی و بنبست کنونی
هشدار اسلامآباد: وزارت خارجه پاکستان هشدار داد که تجاوزات بیشتر از سوی افغانستان با «پاسخ قاطع و شایسته» مواجه خواهد شد.
تهدید کابل: ذبیحالله مجاهد، سخنگوی طالبان، اظهار داشت که حملات پاکستان «عواقبی خواهد داشت» و کشورش «تسلیحات لازم برای پاسخگویی» را دارد.
وضعیت «بنبست»: خواجه آصف، وزیر دفاع پاکستان، این وضعیت را «بنبست» توصیف کرد و گفت اگرچه درگیریهای فعال متوقف شده است، اما «محیط خصمانه» باقی مانده و درگیریها ممکن است هر لحظه از سر گرفته شود.
از سرگیری حملات: این پیشبینی درست بود؛ حملات مجدداً در سهشنبه شب در منطقه کرم (خیبر پختونخوا) از سر گرفته شد و ارتش پاکستان در حملهای دیگر در چهارشنبه صبح در مرز بلوچستان، ۱۵ تا ۲۰ عضو طالبان را به هلاکت رساند.
میانجیگریها و اظهارات جنجالی متقی
میانجیگریهای بینالمللی: کشورهایی چون چین (که خواستار حفظ امنیت مرزی و سرمایهگذاریها شد) و حتی دونالد ترامپ (رئیس جمهور آمریکا) برای کاهش تنش اعلام آمادگی کردند. همچنین مولانا فضلالرحمن (رهبر JUI-F) به دلیل روابط گذشته با رهبری طالبان، پیشنهاد میانجیگری داده است.
سفر و اظهارات متقی در هند: تشدید تنشها همزمان با سفر امیر خان متقی، وزیر خارجه طالبان، به هند بود.
جنجال برانگیز: متقی در هند، کشمیر را بخشی از هند دانست و تروریسم را «مشکل داخلی پاکستان» خواند که واکنش شدید وزارت خارجه پاکستان را در پی داشت.
پسلرزهها: پاکستان با ابراز «تحفظات شدید»، این اظهارات در مورد کشمیر را «نقض آشکار قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل» و «بسیار غیرحساس» خواند.
نتیجه گیری: ریشه این بحران، ناتوانی یا عدم تمایل طالبان به مهار تیتیپی است، در حالی که پاکستان به دلیل حملات تروریستی فزاینده، بر ضرورت «برچیدن همه گروههای تروریستی فعال از خاک افغانستان» تأکید دارد.
