منطقه تَرپارکار (Tharparkar) که اغلب با خشکی و گرمای سوزان شناخته میشود، اکنون به لطف همکاری بلندپروازانه بنیاد تَر (Thar Foundation) و IUCN پاکستان، در حال تبدیل شدن به یک چشمانداز سبز و نمادی از حفاظت از تنوع زیستی است. این مدل موفق جامعهمحور اخیراً در کنگره جهانی حفاظت IUCN ۲۰۲۵ در ابوظبی توجه جهانی را جلب کرد.
برنامههای کلیدی برای احیای تَر
کاشت میلیونها درخت: تحت برنامه “کاشت یک میلیون درخت تَر”، بیش از ۱.۲ میلیون درخت بومی (مانند روهیرو و کاندی) برای مقابله با بیابانزایی و تبدیل ۱۰۰ جریب زمین بایر به جنگلی پررونق کاشته شده است.
نتیجه معجزهآسا: یک مطالعه در سال ۲۰۲۲ نشان داد که این درختان تاکنون بیش از ۱۲۳,۰۰۰ تُن کربن جذب کردهاند و نرخ بقای آنها ۷۲ درصد است.
نوآوری آبیاری: برای حفظ پوشش گیاهی، از تکنیکهای آبیاری قطرهای و استفاده از آب شور استفاده میشود.
کشاورزی شور (Saline Agriculture): برای مقابله با چرخههای مکرر خشکسالی، روشهای نوآورانه کشت محصولات مقاوم به نمک مانند بامیه، گوجهفرنگی و علوفههای مغذی معرفی شده است.
خودکفایی کشاورزان: بیش از ۱۶۵ جریب از زمینهای بایر از طریق این سیستمها به زمین کشاورزی مولد تبدیل شده است و برای کشاورزانی مانند منضور داس، خوداتکایی و عزت نفس به ارمغان آورده است.
حفاظت از تنوع زیستی برای نسلهای آینده
منطقه امن برای کرکسها (Vulture Safe Zone): پس از کاهش جمعیت کرکسها در جنوب آسیا به دلیل داروهای دامپزشکی سمی، تَر به یکی از آخرین پناهگاههای امن آنها تبدیل شد.
از سال ۲۰۱۸، بنیاد تَر و IUCN با ایجاد ۲۵۰ لانه امن، نصب سکوهای مصنوعی و آموزش بیش از ۲۰۰۰ جوان، توانستهاند جمعیت کرکسها را احیا کنند.
ایستگاه حفاظت از گیاهان (Flora Conservation Station): بر اساس یک بررسی جامع اکولوژیکی، اولین ایستگاه حفاظت از گیاهان در پاکستان در تَر تأسیس شده است. این مرکز که توسط نهاد “Baanhn Beli” مدیریت میشود، پناهگاهی برای گونههای گیاهی بومی و تهدید شده (مانند درختان بومی هندی و ساج کویری) است.
پیام جهانی: امیر اقبال، مدیر عامل SECMC و بنیاد تَر، تأکید کرد که پروژههای حفاظت از تنوع زیستی در تَر نشان میدهند که “پایداری همیشه در هسته استراتژی کسب و کار ما قرار داشته است”.
این موفقیتها در تَر نشان میدهد که با شراکت، نوآوری و اراده مشترک، حتی سختترین مناطق نیز میتوانند به الگوی زنده تابآوری تبدیل شوند.
