در اوایل ماه جاری آقای آصف زرداری، یک سفر دولتی موفقیت‌آمیز به چین با دعوت از طرف رئیس‌جمهور چین، آقای شی جین پینگ داشت. تعاملات اخیر بین رهبران چین و پاکستان باعث خشنودی طرفین شده است زیرا که از زمان تشکیل دولت جدید پاکستان در سال گذشته، چین و پاکستان تبادلات نزدیک و سطح بالایی را حفظ کرده‌اند بطوریکه نخست‌وزیر شهباز شریف در ژوئن سال گذشته سفری به چین داشت، نخست‌وزیر لی چیانگ نیز در اکتبر گذشته به پاکستان سفر کرد و اخیرا نیزرئیس‌جمهور زرداری از چین بازدید کرد؛ همه این بازدیدها به طور کامل نزدیکی و دوستی محکم و سطح بالای همکاری راهبردی تمام‌عیار چین و پاکستان را نشان میدهد. به ویژه، رئیس‌جمهور شی جین پینگ به ترتیب با رئیس‌جمهور زرداری و نخست‌وزیر شهباز شریف گفتگو کرد که در آخر به توافق‌های مهمی دست یافتند که مسیر همکاری را ترسیم کرده و نیروی محرکه قوی برای پیشبرد همکاری راهبردی تمام‌عیار چین و پاکستان در شرایط جدید ایجاد میکند. چین اعلام آمادگی کرد که با طرف پاکستانی برای اجرای این توافق‌ها همکاری کند و توافق‌های مهم را به اقدامات ملموس و نتایج ثمربخش همکاری دوجانبه تبدیل کند.
تحولات روابط چین و پاکستان در سال گذشته نشان میدهد که رهنمودهای راهبردی سطح بالا، تضمین اساسی برای توسعه پایدار و بلندمدت روابط دوجانبه است. امسال دهمین سالگرد سفر تاریخی رئیس‌جمهور شی جین پینگ به پاکستان در سال 2015 است و سال آینده، هفتاد و پنجمین سالگرد برقراری روابط دیپلماتیک بین چین و پاکستان را جشن می‌گیرندکه لحظات مهم و فرصت‌های توسعه‌ای قابل توجهی را برای روابط چین و پاکستان رقم می‌زند.
دلیل اینکه این روابط دوجانبه در دهه گذشته جهش‌های توسعه‌ای داشته و وارد مرحله جدیدی از ساخت مشترک یک جامعه با سرنوشت مشترک نزدیک‌تر شده، این است که رئیس‌جمهور چین همراه با رهبران پاکستانی، جایگاه روابط چین و پاکستان را در عصر جدید بازتعریف کردند و دو کشور را به اولین شرکای همکاری راهبردی تمام‌عیار در جهان تبدیل کردند.
دلیل اینکه کریدور اقتصادی چین و پاکستان (CPEC) در دهه گذشته به یک چارچوب همکاری جامع در زمینه‌های مختلف تبدیل شده و به عنوان یک “تغییردهنده بازی” برای توسعه ملی پاکستان شهرت یافته و وارد مرحله جدیدی از ساخت مشترک “نسخه ارتقا یافته” CPEC شده، این است که رهبران چین و پاکستان، طرح کلی ساخت CPEC را ترسیم کردند و CPEC را به عنوان یک پروژه نمادین در چارچوب طرح کمربند و جاده ترویج کردند. چین آماده است که باپاکستان همکاری کند تا با ترکیب دیدگاه بلندمدت با اقدامات عملی و مشارکت مستمر در تسریع ساخت جامعه‌ای با سرنوشت مشترک نزدیک‌تر بین چین و پاکستان موثر باشد .آنها در عصر جدید و درجشن هفتاد و پنجمین سالگرد روابط دیپلماتیک خود با اقدامات ملموس در توسعه باکیفیت CPEC ،همکاری های راهبردی خود را توسعه داده اند.
کارشناسان چینی معتقدند که باید با واقع‌بینی و عملگرایی، همکاری‌های عملی سطح بالا را عمیق‌تر کرد. رئیس‌جمهور شی جین پینگ اظهار داشته که چین آماده است تا در مسیر مدرن‌سازی، دوشادوش پاکستان حرکت کند و از اینکه پاکستان یکی از اولین کشورهایی باشد که از تعمیق همه‌جانبه اصلاحات و گسترش سطح بالای گشایش چین بهره‌مند می‌شود، استقبال میکند. چین آماده است تا همکاری‌های عملی خود را با پاکستان در زمینه‌های مختلف تعمیق بخشد، برای ارتقای همکاری‌های کریدور اقتصادی چین و پاکستان (CPEC) به پاکستان کمک کند تا پایه‌های توسعه خود را مستحکم و پتانسیل توسعه خود را آزاد کند. چین آماده است با پاکستان برای اطمینان از اجرای مؤثر با تمرکز بر جنبه‌های زیر همکاری کند:
1) اولویت‌بندی پروژه‌های کلیدی
چین به پیشبرد بازسازی فاز دوم بزرگراه Karakoram و ارتقای پروژه خط اصلی راه‌آهن 1 ادامه خواهد داد. به طور فعال توسعه و بهره‌برداری جامع بندر گوادر را اجرا و از عملکرد ایمن و پایدار گذرگاه Khunjerab اطمینان حاصل خواهد کرد.
2) تمرکز بر پروژه‌ها و برنامه‌هایی است که می‌توانند به طور قابل توجهی همکاری‌های کشاورزی بین دو کشور را تقویت و توسعه دهند.
سال گذشته، تجارت کشاورزی چین و پاکستان از 1 میلیارد دلار فراتر رفت و پاکستان از مازاد ارزشمند 237 میلیون دلاری برخوردار شد. در 14 فوریه سال جاری، اولین محموله 26.5 تنی محصولات لبنی با ارزش افزوده بالا از گاومیش به چین رسید، مقداری اندک اما با اهمیت فراوان، که انعطاف‌پذیری و چشم‌انداز همکاری‌های کشاورزی دوجانبه را نشان میدهد. ضمن پیشبرد پروژه‌های کشاورزی موجود، باید به سرعت دسته دوم پروژه‌های کشاورزی کریدور اقتصادی چین و پاکستان (CPEC) شناسایی شوند تا غلات، پنبه، روغن، گوشت و محصولات لبنی همگی تحت پوشش قرار گیرند.چین قصد دارد با بهره‌گیری از نزدیکی و پایه همکاری شین‌جیانگ با پاکستان، همکاری‌های کشاورزی مدرن و کارآمد را ترویج کند. مدل‌های جدیدی مانند کشاورزی قراردادی را گسترش خواهد داد تا حس رضایت را برای شرکت‌ها و کشاورزان هر دو کشور افزایش دهد.
3) پرورش نقاط رشد
چین قصد دارد ساخت مناطق ویژه اقتصادی نمونه (SEZ) را تسریع کند تا شرکت‌های صادرات‌محور بیشتری را جذب کند . کارشناسان چینی میگویند همکاری در زمینه‌های نوظهور مانند هوش مصنوعی (AI) را بررسی خواهند کرد تا همکاری‌های تجارت الکترونیک فرامرزی را توسعه دهند،همچنین از مشارکت طرف‌های ثالث در همکاری‌های کریدور اقتصادی چین و پاکستان (CPEC) استقبال خواهند کرد تا بهتر از پتانسیل همکاری‌های B2B بهره‌برداری کنند.
باید همگام با زمان پیش رفت تا همکاری‌های امنیتی سطح بالا عمیق‌تر شوند. رئیس‌جمهور شی جین پینگ تاکید کرد که امنیت پیش‌نیاز توسعه و توسعه، تضمین‌کننده امنیت است. همکاری‌های امنیتی و همکاری‌های اقتصادی مکمل یکدیگرند و مانند دو چرخ دوچرخه باید با هم پیش بروند. در حالی که جهان وارد دوره تلاطم و تحول می‌شود، همکاری‌های چین و پاکستان با خطرات و چالش‌های فزاینده‌ای مواجه است که نیاز به تضمین‌های امنیتی قابل اعتمادتر را نشان میدهد. هر دو طرف باید با شرایط متغیر سازگار شوند و به طور مداوم همکاری‌های امنیتی را برای حفاظت از همکاری‌های عملی بین دوکشور تقویت کنند.
آقای آصف زرداری در طول سفرش تعهد پاکستان را به تضمین امنیت پرسنل، پروژه‌ها و موسسات چینی در پاکستان تکرار کرد. نخست‌وزیر،شهباز شریف نیز بارها اعلام کرد که پاکستان قاطعانه با تروریست‌ها مبارزه کرده و آنها را به شدت مجازات خواهد کرد. ارتش، پلیس و سایر طرف‌های ذیربط پاکستان تلاش‌های بی‌وقفه و فداکاری‌های قابل توجهی در مبارزه با تروریسم انجام داده‌اند. چین از این اقدامات بسیار قدردانی کرد و اظهار امیدواری کردکه پاکستان به پیشبرد تحقیقات و دستگیری‌های مربوط به حوادث تروریستی ضد چینی ادامه دهد، سرمایه‌گذاری‌های امنیتی را افزایش دهد و اقدامات امنیتی را تقویت و بهینه کند. این امر به شرکت‌های چینی اجازه میدهد با خیال راحت فعالیت کنند و پرسنل چینی با آرامش زندگی کنند و همکاری‌های چین و پاکستان در یک محیط امن توسعه یابد. چین اعلام کرد قاطعانه از تلاش‌های ضد تروریستی پاکستان حمایت کرده و آماده ارائه پشتیبانی لازم برای ظرفیت‌سازی ضد تروریستی پاکستان میباشد. طرف چینی همچنین گفت : “مشتاقانه منتظر همکاری با پاکستان برای اجرای ابتکار امنیت جهانی، تقویت همکاری‌های توسعه‌ای برای ریشه‌کن کردن زمینه‌های پرورش تروریسم و ترویج همکاری‌های چندجانبه ضد تروریسم برای بسیج مؤثر نیروهای جمعی خود علیه تروریسم هستیم.”
باید مردم را در اولویت قرار داد تا همکاری‌های سطح بالا در بهبود معیشت، تعمیق یابند. رئیس‌جمهور شی جین پینگ تاکید کرد که سیاست دوستانه چین نسبت به پاکستان همواره متوجه کل مردم پاکستان است. او خاطرنشان کرد که برنامه‌ریزی و طراحی کریدور اقتصادی چین و پاکستان (CPEC) باید تمام مناطق پاکستان را در نظر بگیرد تا مزایای توسعه توسط همه مردم پاکستان به اشتراک گذاشته شود. طرف چینی اظهار کرد: ” این امر نشان‌دهنده علاقه عمیق ما به مردم پاکستان و دیدگاه ما در ساختن جامعه‌ای با سرنوشت مشترک برای بشریت است. ما خوشحالیم که می‌بینیم فرودگاه بین‌المللی جدید گوادر که به طور کامل توسط چین تامین مالی شده، اخیراً عملیات تجاری خود را آغاز کرده و نشان‌دهنده گام جدید گوادر به سوی یک مرکز اتصال منطقه‌ای است. در 6 ماه گذشته، بیمارستان دوستی چین و پاکستان که توسط چین اهدا شده، خدمات پزشکی را به 150,000 بیمار ارائه کرده و 1,260 نوزاد در آنجا متولد شده‌اند که گرما و شادی را برای بسیاری به ارمغان آورده است. ما به همراه پاکستان، 20,000 “بسته بهداشتی” توزیع کرده‌ایم و برنامه درمان بیماری‌های مادرزادی قلب برای کودکان را راه‌اندازی کرده‌ایم که هر دو مورد استقبال گسترده قرار گرفته‌اند. در آینده، به اجرای پروژه‌های “کوچک اما زیبای” بیشتری که به بهبود معیشت مردم کمک می‌کنند، ادامه خواهیم داد تا حس رضایت مردم پاکستان را بیش از پیش تقویت کنیم. ما به پاکستان در توسعه منابع انسانی، افزایش فرصت‌های آموزشی و اجرای ابتکار دوجانبه اعزام 1000 پاکستانی به چین برای آموزش کشاورزی مدرن کمک خواهیم کرد. همکاری‌ها را در زمینه‌های آموزش، رسانه، اندیشکده‌ها، تبادلات جوانان و صنایع فیلم و تلویزیون گسترش خواهیم داد تا تبادل فرهنگی بین تمدن‌ها را تقویت کرده و پیوندهای فرهنگی و مردمی را مستحکم کنیم، تا دوستی چین و پاکستان نسل به نسل منتقل شود.“
باید از چندجانبه‌گرایی حمایت شود تا همکاری‌های بین‌المللی سطح بالا تحقق یابند. رئیس جمهور شی جین پینگ اظهار داشت که چین از حمایت فعال پاکستان از سه ابتکار جهانی و مشارکت در همکاری‌های مربوطه قدردانی میکند و آماده است با پاکستان برای حمایت از پنج اصل همزیستی مسالمت‌آمیز، مقاومت در برابر یکجانبه‌گرایی و اقدامات سلطه‌جویانه، تقویت هماهنگی چندجانبه و حفاظت از منافع مشترک کشورهای در حال توسعه همکاری کند.
امسال هشتادمین سالگرد تأسیس سازمان ملل متحد است. هشتاد سال گذشته دوره‌ای از پیشرفت شتابان در چندقطبی شدن جهان و جهانی شدن اقتصاد بود، دوره‌ای که شاهد پیشروی و مقابله با چالش‌ها توسط مردم سراسر جهان بوده و همچنین دوره‌ای که جنوب جهانی در حال ظهور و رشد قدرت بوده است. در مواجهه با چشم‌انداز بین‌المللی عمیقاً متغیر، جنوب جهانی نه تنها باید به دستاورد تاریخی حرکت مشترک به سوی مدرن‌سازی دست یابد، بلکه باید در خط مقدم بهبود نظام حکمرانی جهانی باقی بماند. چین و پاکستان به عنوان دو کشور کلیدی از جنوب جهانی، با توجه به اینکه پاکستان در حال حاضر عضو غیردائم شورای امنیت سازمان ملل است، در موقعیت بهتری برای پیشبرد همکاری‌های بین‌المللی سطح بالا قرار دارند. در 18 فوریه، عضو دفتر سیاسی کمیته مرکزی حزب کمونیست چین و وزیر امور خارجه وانگ یی، ریاست یک نشست سطح بالای شورای امنیت سازمان ملل را بر عهده داشت، جایی که معاون نخست‌وزیر و آقای Dar وزیر امور خارجه ، به همراه نمایندگان بسیاری از کشورهای دیگر، به چین در ابراز حمایت قاطع از اجرای چندجانبه‌گرایی واقعی پیوستند. چین از این تلاش‌ها بسیار تقدیر کرد و اعلام کرد مشتاقانه منتظر تقویت هماهنگی با پاکستان است. آنها اظهار داشتند که با هم، برای جهانی چندقطبی برابر و منظم، و جهانی‌سازی اقتصادی سودمند و فراگیر برای همگان تلاش خواهیم کرد، تا به طور مشترک از منافع کشورهای در حال توسعه و عدالت و انصاف بین‌المللی محافظت کنیم.
(پ.ن : “جنوب جهانی“ اصطلاحی است که به طور کلی به کشورهای در حال توسعه یا کمتر توسعه یافته در آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین اشاره دارد. این اصطلاح در مقابل “شمال جهانی” قرار می‌گیرد که به کشورهای توسعه یافته‌تر در آمریکای شمالی و اروپا اشاره دارد.)
