فرصت های طلایی در توسعه اقتصاد دریایی پاکستان

فرصت های طلایی در توسعه اقتصاد دریایی پاکستان

پاکستان دارای منابع دریایی قابل توجهی است که در صورت استفاده بهینه، می‌توانند سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI) قابل توجهی را جذب کنند. منابع دریایی عظیم و موقعیت استراتژیک پاکستان پتانسیل قابل توجهی برای رشد اقتصادی از طریق اقتصاد دریایی ارائه می‌دهد.

طبق بررسی اقتصادی پاکستان در سال‌های 2023-2024، رشد معادل 2.4 درصد در تولید ناخالص داخلی مشاهده شده است. در این بررسی، بخش کشاورزی پیشرفت 6.25 درصدی را ثبت کرده که نشان‌دهنده دستاورد مهمی در امنیت غذایی و ثبات قیمت‌ها است.

سرمایه‌گذاری در منابع دریایی، زیرساخت‌های بندری و تجارت دریایی می‌تواند رشد اقتصادی قابل توجهی را ایجاد کند. تولید کل ماهی در پاکستان به 791 میلیون تن در سال 2024 (جولای تا آوریل) رسید. خریداران عمده ماهی پاکستان در طول سال مالی 24 ژوئیه تا مارس شامل چین، ژاپن، مالزی، کشورهای خاورمیانه، تایلند و سریلانکا بودند. صنعت ماهیگیری در این مدت حدود 534 میلیون دلار درآمد با نرخ رشد 0.81 درصدی نسبت به تولید ناخالص داخلی داشته است.

زیرساخت‌های بندری پاکستان نسبت به همتایان منطقه‌ای نیاز به ارتقاء قابل توجهی دارد تا با کارایی و ظرفیت بنادر سنگاپور و دبی مطابقت داشته باشد.

برای تحقق کامل پتانسیل اقتصاد دریایی، پاکستان باید بر بهبود زیرساخت‌ها، افزایش فرآوری با ارزش افزوده و گسترش دسترسی به بازار تمرکز کند. سرمایه‌گذاری در شیوه‌ها و فناوری‌های پایدار نیز رشد بلندمدت و حفاظت از محیط زیست را تضمین می‌کند.

در جلسه بودجه امسال، وزیر دارایی فدرال بر اهمیت ویژه اقتصاد دریایی و حمل‌ونقل دریایی برای صادرات و واردات پایدار تأکید کرد. دولت بخش اقتصاد دریایی را در اولویت قرار داده و مبلغ 24.6 میلیارد روپیه را برای کشاورزی، غذا، آبیاری، جنگلداری و ماهیگیری در بودجه سال جاری اختصاص داده است.

وزارت دارایی همچنین به وزارت امور دریایی کمک‌های فنی به ارزش 429 میلیون روپیه برای پروژه‌های توسعه در گوادر اعطا کرد.

دولت پنجاب بودجه‌ای 9.7 میلیارد روپیه‌ای برای آبزی‌پروری، جنگلداری و حیات وحش اختصاص داده است، در حالی که دولت سند بودجه‌ای 8.1 میلیارد روپیه‌ای برای دامداری و ماهیگیری تخصیص داده است. دولت بلوچستان نیز در آبزی‌پروری به ارزش 5 میلیون روپیه سرمایه‌گذاری می‌کند.

اهمیت بنادر نیز نباید نادیده گرفته شود. بندر کراچی (KPT) نقش مهمی در ترافیک دریایی و حمل بار در این بندر دریایی ایفا کرده است. حمل بار و کانتینر در بندر کراچی در پایان سال مالی 2024 به 51.65 میلیون تن رسید، در حالی که تناژ سال مالی 2023 41.85 میلیون تن بوده است. تفکیک واردات/صادرات نشان‌دهنده واردات حدود 32.85 میلیون تن و صادرات 12.78 میلیون تن است.

بندر قاسم در نه ماه اول سال مالی 2024، 34.3 میلیون تن بار جابجا کرد که طبق یک نظرسنجی، 10 میلیون تن بیشتر از سال 2023 است. برای حفظ این رشد، پاکستان باید سرمایه‌گذاری در گسترش زیرساخت‌های بندری و ساده‌سازی فرآیندهای گمرکی را در اولویت قرار دهد.

بندر گوادر نیز برای توسعه اقتصادی اجتماعی و سرمایه‌گذاری چین در این بندر یک فرصت طلایی برای پاکستان است. منابع دریایی، مناطق ساحلی و سواحل بلوچستان پتانسیل ساخت زیرساخت‌های گردشگری با کمک چین را دارند. پاکستان باید سرمایه‌گذاری در بخش گردشگری این استان را فعال کند.

دولت باید زیرساخت‌های بندری را بهبود بخشد و به قوانین و استانداردهای بین‌المللی پایبند باشد. سرمایه‌گذاری در پیشرفت فناوری، زیرساخت، لجستیک و نیروی انسانی برای جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی ضروری است. در مقایسه با همتایان منطقه‌ای، زیرساخت‌های بندری پاکستان نیاز به ارتقاء قابل توجهی دارد.

پروژه کریدور اقتصادی چین و پاکستان می‌تواند تجارت دریایی و ارتباطات منطقه‌ای را ارتقا دهد. مقاصد ساحلی زیبا می‌توانند در صورت اتخاذ تدابیر موثر برای توسعه زیرساخت‌ها، امنیت، امکانات اولیه و حمل‌ونقل، گردشگران داخلی و بین‌المللی را جذب کنند.

علاوه بر این، بررسی‌های اقتصادی جامع در مورد حمل و نقل دریایی توضیح می‌دهد که شرکت ملی کشتیرانی پاکستان (PNSC) نقش کلیدی در این زمینه دارد. عملکرد مالی PNSC در جولای تا مارس سال مالی 2024 شامل درآمد 35 میلیون روپیه، سود عملیاتی 17.5 میلیون روپیه، و سود قبل از مالیات 16.8 میلیون روپیه است. PNSC با 12 کشتی خود شامل پنج کشتی فله‌بر و هفت نفتکش در عملیات مختلفی مشغول به کار است.

در مجموع، بخش دریایی نقش حیاتی در بهبود اقتصاد پاکستان دارد. سازمان توسعه صنایع کوچک و متوسط با ارائه وام به مشاغل مرتبط با بخش دریایی، اقتصاد دریایی را در اولویت قرار می‌دهد. تلاش‌های دولتی برای رشد اقتصادی نیز پیشرفت ثابت اما کندی را نشان می‌دهد.

با نگاه به آینده، توسعه اقتصادی پایدار یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر خواهد بود که منابع دریایی پاکستان می‌توانند به راحتی برای پیشرفت این کشور فراهم کنند. زمان آن رسیده است که پاکستان سرمایه‌گذاری‌ها را در بخش دریایی جذب و تغییر جهت دهد تا از پتانسیل آن بهره‌مند شود.

بیشتر بخوانید: