تأثیر رسانه های اجتماعی بر فرهنگ پاکستان
رسانه های اجتماعی در پاکستان که کشوری با تاریخ غنی و تنوع فرهنگی بسیار زیاد است، تأثیر فوق العاده‌ای بر تعاملات بین افراد با فرهنگ های مختلف گذاشته است. با استفاده از شبکه های اجتماعی مثل فیسبوک، اینستاگرام، توییتر و تیک‌تاک، مردم پاکستان می‌توانند با افرادی از فرهنگ های مختلف ارتباط برقرار کنند، ایده هایشان را به اشتراک بگذارند و در مورد موضوعات مختلف بحث کنند.
به عبارت دیگر، رسانه های اجتماعی باعث شده‌اند که مرزهای جغرافیایی و فرهنگی از بین بروند و مردم پاکستان بتوانند به راحتی با مردم سراسر دنیا ارتباط برقرار کنند. این ارتباطات باعث شده است که فرهنگ‌ها و سنت‌ها با هم آمیخته شوند و دیدگاه‌های مختلف به یکدیگر نزدیک‌تر شوند.
برای درک بهترقدرت شبکه های اجتماعی آن‌ها را مانند پل‌هایی تصور کنید که شهرهای شلوغی مثل کراچی را به دره‌های آرام گیلگیت-بلتستان متصل می‌کنند و ما رو به گوشه و کنار دنیا می‌برند. با کمک شبکه های اجتماعی، ما این فرصت را پیدا کرده ایم تا هنر، موسیقی و ادبیاتمان را به نمایش بگذاریم و زیبایی‌های فرهنگمان رابه دنیا نشان بدهیم، از جشن‌های رنگارنگ بسنت در لاهور تا بازی‌های سنتی بوکاشی در خیبر پختونخوا، هموطنان ما با استفاده از وبلاگ‌ها، ویدیوها و پست‌های مختلف، سنت‌های متنوع ما را برای مردم سراسر دنیا بتصویر می‌کشند. از آنسو ما هم با فرهنگ‌های مختلف دنیا آشنا می‌شویم.
در سال‌های اخیر، شاهد ظهور شخصیت‌های تأثیرگذار پاکستانی در رسانه های اجتماعی، هنرمندان و فعالینی بوده‌ایم که به سفیران فرهنگی تبدیل شده‌اند، کلیشه ها را شکسته‌اند و درک متقابل را در سراسر مرزها ترویج می‌دهند.
جامعه مهاجر ما نیز در این پلتفرم‌ها راهی برای ایجاد هویت منحصر به فرد پیدا کرده است، هویتی که هم با فرهنگ کشور جدید خود سازگار شده است و هم به فرهنگ و هویت اصلی پاکستانی خود وفادار مانده است. با این حال، همانطور که در این فضای دیجیتال حرکت می‌کنیم، باید از چالش‌هایی که ارائه می‌دهد آگاه باشیم. رسانه های اجتماعی یک ابزار قدرتمند برای تبادل فرهنگی هستند، اما ما باید از این ابزار به صورتی استفاده کنیم که از سوء استفاده از آن جلوگیری شود.
این مقاله در اینباره است که چگونه شبکه های اجتماعی مثل اینستاگرام ، فیسبوک و … باعث شده‌اند که مردم پاکستان با فرهنگ های مختلف دنیا آشنا شوند. می‌خواهیم بررسی کنیم که این موضوع چه فایده‌هایی دارد و چه مشکلاتی ممکن است ایجاد کند. در نهایت هم می‌خواهیم بگوییم که چطور می‌توانیم از این شبکه‌ها به بهترین شکل استفاده کنیم تا همه فرهنگ‌ها با هم دوست شوند و دنیا جای بهتری شود.
قدرت ارتباط: تأثیر رسانه های اجتماعی بر فرهنگ پاکستان
پنجره‌ای دیجیتال به سوی جهان
بسیاری از ما پس از یک روز طولانی در خانه‌هایمان ، آرامش خود را در نور ملایم صفحه نمایش گوشی‌های هوشمند می‌یابیم. با چند ضربه، به دنیایی منتقل می‌شویم که در آن مرزهای جغرافیایی محو می‌شوند و شکاف‌های فرهنگی کاهش می‌یابند. برای ما پاکستانی‌ها، رسانه‌های اجتماعی بیش از یک سرگرمی شده‌اند که یک دروازه به فرهنگ‌های جهانی و یک صحنه برای نمایش میراث غنی خود است.
دکتر آمنه قریشی، انسان‌شناس فرهنگی از دانشگاه قائد أعظم، خاطرنشان میکند: “پلتفرم های رسانه های اجتماعی به پاکستانی‌ها فرصتی بی‌سابقه برای تعامل با فرهنگ‌های سراسر جهان داده‌اند در حالی که همزمان سنت‌ها و باورهای منحصر به فرد خود را نیزارائه می‌دهند.” این تبادل دو طرفه منجر به یک تبادل فرهنگی جذاب شده است، جایی که موسیقی، مد و هنر ما در سطح جهانی شناخته می‌شوند.
چگونه اینفلوئنسرهای پاکستانی با رسانه های اجتماعی مد سنتی را جهانی کردند؟
به عنوان مثال، قلمرو مد را در نظر بگیرید. لباس‌های سنتی ما، که زمانی محدود به بازارهای محلی و گردهمایی‌های خانوادگی بودند، اکنون در نمایشگاه‌های بین‌المللی و فیدهای اینستاگرام دیده می‌شوند. دو محقق بنامهای آقای علی وآقای خان (۲۰۲۰) نشان دادند که چگونه اینفلوئنسرها در ترویج مد پاکستانی در سطح جهانی نقش اساسی داشته‌اند. گلدوزی‌های پیچیده کفش‌های کوسا ودامن‌های شیک شلوار قمیض دیگر فقط نمادهای فرهنگ ما نیستند بلکه آن‌ها به المانهای مد محبوبی در سراسر جهان تبدیل شده‌اند.
زارا ملک، یک وبلاگ‌نویس مد از لاهور، در مورد تجربه خود میگوید: “وقتی شروع به ارسال پست درباره لباس‌ها و اکسسوری‌های سنتی خود کردم، هرگز تصور نمی‌کردم که چه پاسخی از دنبال‌کنندگان سراسر جهان دریافت کنم. اکنون، من به طور منظم با برندهای بین‌المللی همکاری می‌کنم که می‌خواهند عناصر پاکستانی را در طرح‌های خود بگنجانند. دیدن استقبال و پذیرش جهانی از فرهنگ ما شگفت‌انگیز است.”
چگونه رسانه های اجتماعی موسیقی پاکستانی را جهانی کردند؟
در قلمرو موسیقی نیز رسانه‌های اجتماعی یک سمفونی زیبا ازهمکاری‌های فرامرزی را رهبری کرده‌اند. هنرمندان پاکستانی دیگر محدود به محدودیت‌های جغرافیایی نیستند و آن‌ها در حال ساختن، اجرا و به اشتراک گذاری موسیقی خود با مخاطبان جهانی هستند. پلتفرم‌هایی مانند یوتیوب و اسپاتیفای به صحنه‌هایی برای نوازندگان با استعداد ما تبدیل شده‌اند تا طیف غنی موسیقی پاکستانی از غزل‌های کلاسیک تا پاپ معاصر را به نمایش بگذارند.
اسد علی، یک نوازنده جوان از کراچی میگوید: “من کاوری از یک آهنگ محبوب بالیوود با پیچ و تاب موسیقی فولکلور پاکستانی در اینستاگرام منتشر کردم. در عرض چند روز، این کار جهانی شد ومن پیام‌هایی از نوازندگان در هند، انگلستان و حتی برزیل دریافت کردم که می‌خواستند با من همکاری کنند. رسانه‌های اجتماعی درهایی را گشوده‌اند که هرگز نمی‌دانستم وجود دارند.”
چالش های رسانه های اجتماعی در حفظ فرهنگ پاکستان
با این حال، این تبادل فرهنگی دیجیتال بدون مشکلات هم نیست. دکتر فرح حسین (۲۰۲۱) از دانشگاه پنجاب نگران است که فرهنگ پاکستان به دلیل استفاده زیاد از رسانه های اجتماعی ممکن است کم‌رنگ‌تر شود، مخصوصاً در شهرهای بزرگ. او میگوید: “اگرچه دیدن اینکه جوانان ما با فرهنگ‌های دیگر آشنا می‌شوند جالب است، اما ممکن است ما هم فرهنگ خودمان را فراموش کنیم.” او هشدار می‌دهد که باید بین پذیرش فرهنگ‌های دیگر و حفظ فرهنگ خودمان تعادل برقرار کنیم.
محقق دیگری مسئله کلیشه‌های فرهنگی و ارائه نادرست در پلتفرم‌های رسانه های اجتماعی را مطرح میکند: “در بیشتر موارد، فرهنگ پاکستانی به چند عنصر عجیب و غریب تقلیل می‌یابد و منعکس کننده تنوع واقعی آن نیست.” این ساده سازی می‌تواند منجر به درک سطحی از چشم‌انداز فرهنگ غنی و پیچیده ما شود.
یوتیوب و تیک‌تاک: پل ارتباطی فرهنگ روستایی پاکستان با جهان
رسانه های اجتماعی مانند یوتیوب و تیک‌تاک به افراد روستایی پاکستان این فرصت را داده‌اند تا فرهنگ و سبک زندگی خود را با دنیا به اشتراک بگذارند.
این پلتفرم‌ها به افراد روستایی کمک کرده‌اند تا صدایشان شنیده شود و فرهنگ غنی و متنوع پاکستان را به جهانیان نشان دهند. حتی افرادی که در مناطق دورافتاده زندگی می‌کنند، حالا می‌توانند ویدیوهایی از زندگی روزمره خود بسازند و آن‌ها را با دیگران به اشتراک بگذارند. این کار باعث شده است که بسیاری از مردم در سراسر دنیا با آداب و رسوم و شیوه زندگی مردم روستایی پاکستان آشنا شوند.
چگونه رسانه های اجتماعی دسترسی به دانش فرهنگی را برای همه پاکستانی ها ممکن کردند؟
یکی از مزایای قابل توجه رسانه های اجتماعی، توانایی آن در دموکراتیزه کردن دسترسی به دانش فرهنگی است. رسانه های اجتماعی باعث شده‌اند که دسترسی به اطلاعات فرهنگی برای همه آسان‌تر شود.
در گذشته، فقط افرادی که تمکن مالی و امکانات داشتند می‌توانستند درباره فرهنگ‌های دیگر اطلاعات کسب کنند. اما حالا، با وجود شبکه‌های اجتماعی، هر کسی می‌تواند به راحتی با فرهنگ‌های مختلف آشنا شود.
مثلاً، یک دانشجو در یک روستای کوچک در پاکستان می‌تواند در مورد مراسم چای ژاپنی اطلاعات کسب کند، یا یک خانم خانه‌دار در پیشاور می‌تواند دستور پخت یک غذای محلی را با مردم در نیویورک به اشتراک بگذارد.
در نهایت، رسانه‌های اجتماعی می‌توانند ابزاری قدرتمند برای تقویت فرهنگ و ایجاد ارتباطات بین‌فرهنگی باشند، به شرطی که به صورت مسئولانه و هدفمند از آن‌ها استفاده شود.
