سفر رجب طیب اردوغان ، رئیس جمهور ترکیه که در هفته گذشته انجام شد، تاثیر سازنده ای بر روابط دوجانبه بین پاکستان و ترکیه خواهد داشت. او در دیدار با نخبگان حاکم پاکستان ، موضوعات مختلف سیاسی ، اقتصادی و امنیتی را مد نظر قرار داد. هر دو طرف مشتاق گسترش تجارت و همکاری دوجانبه در مبارزه با تروریسم و بهبود همکاری دفاعی هستند. علاوه بر این ، آنها موضع خود را در مورد حق تعیین سرنوشت مردم فلسطین تکرار کردند و پیشنهاد غیرعملی رئیس جمهور ترامپ در مورد جابجایی فلسطینیان از غزه را رد کردند، که این امر نشان دهنده وحدت نظر آنها در مورد مسئله فلسطین است.
از سال ۱۹۴۷، پاکستان و ترکیه درگیر روابط دوجانبه سازنده ای بودهاند. روابط هر دو ملت بر پایه اعتماد متقابل، پیوندهای فرهنگی و اعتقادات مشترک استوار است. در نظرسنجی مردمی نیز پاکستانیها از نگرش سخاوتمندانه مردم ترکیه نسبت به پاکستانیها خشنود هستند.
برای آنها جالب است که مردم ترکیه اغلب از لفظ “کارداش” (برادر) استفاده میکنند. در حال حاضر، آنکارا و اسلام آباد از نزدیک در زمینههای دیپلماتیک تا اقتصادی و از پیمانهای دفاعی تا امنیتی همکاری میکنند. همچنین، آنها از یکدیگر در مجامع منطقهای و جهانی حمایت میکنند که گواهی بر قدرت روابط آنها در عرصه جهانی است.
به عنوان مثال، ترکیه از موضع پاکستان در مورد جامو و کشمیر تحت اشغال غیرقانونی هند و مبارزه با تهدید تروریسم حمایت میکند. در ۱ ژوئن ۲۰۲۲، رئیس جمهور اردوغان اعلام کرد: “ما به حمایت از تلاشهای انجام شده برای حل مسئله کشمیرمطابق با انتظارات مشروع برادران کشمیری خود و در چارچوب قطعنامههای سازمان ملل ادامه میدهیم.” به همین ترتیب، اسلام آباد از مناقشه قبرس آنکارا و مبارزه آنکارا علیه تروریسم حمایت میکند.
پاکستان میزبان هفتمین نشست شورای همکاری استراتژیک سطح بالای پاکستان و ترکیه در تاریخ ۱۳ فوریه ۲۰۲۵ بود. هدف این شورا تقویت تجارت دوجانبه و همچنین گسترش روابط در زمینه های سرمایهگذاری، بانکداری، امور مالی، فرهنگی، گردشگری، انرژی، دفاع و کشاورزی است.
رئیس جمهور اردوغان و نخست وزیر شهباز شریف ریاست مشترک این شورا را بر عهده داشتند و نسبت به دستیابی به حجم تجارت ۵ میلیارد دلاری بین ترکیه و پاکستان ابراز خوشبینی کردند.
آقای اردوغان گفت: “سرمایهگذاران ترک تشویق خواهند شد تا بیشتر در پاکستان فعالیت کنند و پروژههای شاخص را توسعه دهند.” پس از آن، پاکستان و ترکیه ۲۴ توافقنامه و یادداشت تفاهم (MoU) برای تقویت روابط تجاری و اقتصادی در زمینههای تجارت، منابع آب، کشاورزی، انرژی، فرهنگی، خانواده و خدمات اجتماعی، همراه با انتقال علم و تکنولوژی، بانکداری، آموزش، دفاع و بهداشت امضا کردند.
پاکستان و ترکیه همکاری دفاعی چشمگیری را توسعه دادهاند که به رکن اصلی روابط پاکستان و ترکیه تبدیل شده است. طبق گزارش موسسه بینالمللی تحقیقات صلح استکهلم (SIPRI) در سال ۲۰۲۳، ترکیه دومین تامینکننده بزرگ تسلیحات پاکستان است که ۱۱ درصد از کل واردات تسلیحات آن را تشکیل میدهد.
در ۱۳ فوریه ۲۰۲۵، رئیس جمهور اردوغان گفت: “گفتگو و همکاری نظامی ما در صنایع دفاعی، روابط تجاری و سرمایهگذاری ما را به طور تصاعدی افزایش داده است.”
ترکیه به پیشرفت نیروی دریایی پاکستان، نوسازی هواپیما و اکتساب پهپادها کمک کرده است. در جولای ۲۰۱۸، نیروی دریایی پاکستان قراردادی را برای خرید چهار کشتی کلاس MILGEM با شرکت دفاعی دولتی ترکیه ASFAT امضا کرد. طبق این طرح، دو ناوچه (کشتی جنگی کوچک) در ترکیه و دو ناوچه دیگر در پاکستان ساخته شدند که شامل انتقال فناوری نیز میشد.
ناوچههای کلاس MILGEM یک سکوی سطحی پیشرفته است که مجهز به سلاحهای مدرن سطح، زیرسطح و ضد هوایی، حسگرها و سیستم مدیریت جنگی است. (پ.ن: سلاحهای مدرن سطح، زیرسطح ” به این معناست که کشتیهای کلاس MILGEM مجهز به تسلیحاتی هستند که میتوانند اهداف را هم روی سطح آب، هم در زیر آب، و هم در هوا مورد حمله قرار دهند. این امر نشان میدهد که این کشتیها از قابلیتهای رزمی بالایی برخوردارند و میتوانند در شرایط مختلف عملیاتی به طور مؤثر عمل کنند.)
رئیس جمهور اردوغان در طی سفر دو روزه خود به اسلام آباد ، خودروی برقی تولید ترکیه بنام Togg را در بازار پاکستان معرفی کرد.
این اقدام نه تنها پیشرفت های تکنولوژیکی ترکیه را نشان می دهد بلکه به معنای عصر جدیدی از همکاری اقتصادی بین دو کشور است. او Togg را به نخست وزیر پاکستان شهباز شریف و رئیس جمهور آصف علی زرداری هدیه داد که نماد پتانسیل سود متقابل در چنین مشارکت هایی است.
با حمایت دولت ترکیه ، اتحادیه اتاق ها و بورس ترکیه ، پنج شرکت ترکیه ای پروژه خودرو الکتریکی Togg را به عنوان یک سرمایه گذاری مشترک در سال 2018 راه اندازی کردند و اولین تولید مدل-T10x در سال 2022 آغاز شد. این خودرو با رتبه ایمنی 5 ستاره یورو Ncap مطابقت دارد.
از ابتدا، اسلام آباد و آنکارا در مورد حق فلسطینیان برای تعیین سرنوشت و ایجاد کشوری دو دولتی، یعنی یک دولت مستقل و خودمختار فلسطینی با مرزهای پیش از سال 1967 و با پایتختی قدس شریف، هم نظر بوده اند. در طول 15 ماه جنگ بین اسرائیل و حماس-فلسطینی ، پاکستان و ترکیه همبستگی بی وقفه ای با مردم فلسطین ابراز کردند و به طور مداوم نسل کشی فلسطینی ها را در تمام انجمن ها محکوم کردند.
آتشبس بین اسرائیل و حماس، خوشبینیهایی را در مورد آغاز صلح در منطقه ایجاد کرد. با این حال، امیدها با اعلام رئیسجمهور ترامپ مبنی بر اسکان مجدد ۲.۲ میلیون فلسطینی از غزه به مصر، اردن و سایر کشورها و اینکه ایالات متحده کنترل و مالکیت قلمرو ساحلی را بر عهده خواهد گرفت و آن را به ” یک منطقه توریستی زیبا در خاور میانه” تبدیل خواهد کرد از بین رفت.
نه ترکیه و نه پاکستان، پیشنهاد غیراخلاقی و غیرعملی رئیس جمهور ترامپ را تایید نمیکنند. سفر اخیر رئیس جمهور اردوغان تأیید میکند که علیرغم تغییر سریع در ژئوپلیتیک جهانی، روابط بین پاکستان و ترکیه به طور مثبت در حال پیشرفت است. آنها از یکدیگر به صورت سیاسی و دیپلماتیک در مجامع منطقهای و بینالمللی حمایت میکنند و در مبارزه با تهدید تروریسم به یکدیگر کمک میکنند.