گیلگیت – بلتستان محروم از داشتن حق رای!

گیلگیت – بلتستان محروم از داشتن حق رای!

سرنوشت سیاسی گلگت – بلتستان ازهفت دهه گذشته تا کنون درحالت تعلیق وبلاتکلیفی بسر میبرد.

مردم منطقه گیلگیت وبسیاری از مناطق شمالی دیگر، که به سختی حاکمیت حاکمان دوگرا ها (1) را پذیرفته بودند، تمایل خود را برای پیوستن به پاکستان ابراز کردند. با این حال، سرنوشت سیاسی این سرزمین ها به اختلاف بین هند وپاکستان در مورد جامو وکشمیر گره خورده است.

از آن زمان، سرزمین های گیلگیت، اسکاردو، دیامر، استور، گانچ، گیزر وهونزا تحت کنترل اداری پاکستان بوده اند. مردم آنها در بخش های نظامی وغیر نظامی پاکستان خدمت میکنند، کارت های شناسایی ملی پاکستان را دارند با این حال نمی توانند عضو مجلس ملی وسنای پاکستان شوند تا در اداره کشور پاکستان مشارکت کنند.

دولت های زیادی تلاش کرده اند تا خودمختاری اداری گیلگیت بلتستان   را به ویژه در سال های 2009 و2018 عملی کنند، اما این تلاش ها نسبت به خواسته مجدانه مردم گیلگیت بلتستان   که خواهان ادغام کامل در پاکستان و کسب حق کامل شهروندی بودند، ناکافی بنظر می رسد.

در ژانویه 2019، دادگاه عالی حوزه صلاحیت خود را تا منطقه گیلگیت بلتستان   گسترش داد که باعث بوجود آمدن ناهنجاری زیادی در آن منطقه شد، زیرا طبق قانون اساسی پاکستان این منطقه بخشی از پاکستان نبود.

در مارس 2021، مجلس قانونگذاری گیلگیت بلتستان  به اتفاق آرا قطعنامه ای را تصویب کرد که خواستار ایجاد وضعیت موقت استانی با حق نمایندگی در نهادهای قانون اساسی پاکستان شد. علاوه بر این، ساکنان منطقه احساس می کنند که در حالی که پاکستان از منابع گیلگیت بلتستان  استفاده می کند، تمایلی به دادن وجهه قانونی و مزایای شهروندی مطابق قانون اساسی پاکستان به این منطقه را ندارد.

در پاکستان اجماع سیاسی برای پذیرش گیلگیت بلتستان  به عنوان یک استان موقت وجود دارد.

در زمان نخست وزیری نواز شریف، کمیته سرتاج عزیز در سال 2016 توصیه کرد که به این منطقه وضعیت موقت استانی بدهد. دولت نخست وزیر عمران خان نیز در سال 2020 اعلام کرده بود که به گیلگیت بلتستان   وضعیت موقت استانی اعطا خواهد شد.

با این حال تغییر وضعیت موجود بسیار سخت است زیرا ادغام این سرزمین ها در پاکستان می تواند قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل که خواستار تعیین سرنوشت سیاسی کل ایالت جامو وکشمیر از طریق رای گیری تحت حمایت سازمان ملل است را تضعیف کند.

بنابراین نزدیک به 76 سال است که مردم گیلگیت بلتستان   بلاتکلیف و در انتظار برگزاری همه پرسی عمومی هستند.

 سرنوشت گیلگیت بلتستان براي دهه ها درحال تعلیق است.

آیا احتمال برگزاری چنین همه پرسی ای در آینده نزدیک وجود دارد؟  واقعیت این است که هند به طور مداوم وگستاخانه از اجرای قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل در مورد اختلافات کشمیر خودداری کرده است.

دولت مودی در اوت 2019 یک گام جلوتر رفت تا آنجا که سرزمین اشغالی را به خاک هند ضمیمه کند ودر حال حاضر درگیرمهندسی جمعیت شناختی وانتخاباتی برای تغییر وضعیت اکثر مسلمان کشمیر اشغالی هند ونقض آشکار قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل است.

با این حال، با توجه به بازار بزرگ هند و مشارکت استراتژیک با ایالات متحده ، هیچ فشار واقعی از سوی جامعه بین المللی بر هند برای انجام تعهدات خود تحت قطعنامه های سازمان ملل وجود ندارد.

بنابراین چشم انداز توافق با هند برای برگزاری همه پرسی عمومی بسیار کم است.

برأساس این واقعیت ها، مردم منطقه گیلگیت بلتستان  میخواهند بدانند که چقدر باید صبر کنند تا حق تعیین سرنوشت آنها به رسمیت شناخته شود.

قابل درک است که ادغام سیاسی و اداری این منطقه می تواند پیامدهای حقوقی وقانونی متعددی برای پاکستان در موضوع مناقشه کشمیر داشته باشد. از این رو، پیشنهاد این بوده است که اقدام عملی برای فرآیند ادغام، بصورت موقت وتحت شرایط خاصی تا حل نهایی اختلاف کشمیر نگه داریم. با این حال، عوامل دیگری نیز وجود دارند که نباید نادیده گرفته شوند.

اول اینکه،باید درنظر داشت مردم گیلگیت بلتستان حق تعیین سرنوشت خود را دارند که یک حق اساسی است و غیرقابل انکار بوده وبر سایر ملاحظات اولویت دارد.

دوم، با توجه به اهمیت روابط پاکستان با پکن، گیلگیت بلتستان ارتباط جغرافیایی حیاتی را با چین فرآهم می کند و در اجرای CPEC (کریدوراقتصادی چین با پاکستان) نقش کلیدی دارد و ادغام این منطقه به طور رسمی حمایت کامل قانون اساسی را به سرمایه گذاری های مربوط به CPEC وسایر سرمایه گذاری های بین المللی در گیلگیت بلتستان اختصاص می دهد.

سوم، نادیده گرفتن تمایل ریشه دار مردم منطقه برای پیوستن به پاکستان، باعث ایجاد حس بیگانگی در این منطقه شده است که می تواند توسط بدخواهان پاکستان مورد سوء استفاده قرار گیرد. در حال حاضر، رهبران حزب BJP در هند، ادعای خود را در مورد مالکیت در اين مناطق تشديد کرده اند.

با این تفاسیر، ضرورت استراتژیک ادغام گیلگیت بلتستان به عنوان یک استان موقت در پاکستان بدون تاخیر بیشتر إحساس می شود وهمچنین لازم است که مردم گیلگیت بلتستان به عنوان شهروندان پاکستان با حقوق کامل قابل قبول تحت قانون اساسی پاکستان، تا زمان حل نهایی اختلاف کشمیر ، به رسمیت شناخته شوند.

بحران در منطقه گلگت – بلتستان پاکستان ←

پی نوشت:

• دوگراها (به دوگری: डोगरा / ڈوگرا) مردمانی هندوآریایی‌اند که در آسیای جنوبی زندگی می کنند. دوگراها به زبان دوگری که از سال ۲۰۰۳ میلادی به صورت یکی از زبان‌های رسمی هندوستان درآمده‌است، سخن می‌گویند. پاره‌ای از دوگراها در سامانهٔ کاست سنتی هند -از جمله برهمن، راجپوت و ویشیه-جای می‌گیرند و پاره‌ای نه. راجپوت‌های دوگار تا زمان استقلال شبه‌قاره هند صدها سال بر کشمیر فرمان ‌می‌راندند. این مردم در منطقهٔ جاموی جامو و کشمیر، پنجاب هند، هیماچال پرادش و شمال شرقی پاکستان زندگی می کنند. بیشتر دوگراها هندو هستند البته دین‌های دیگر نیز میان این مردمان رواج دارد. در سده‌های شانزده و هفده میلادی گروهی از دوگراها به اسلام گرویدند.

دربارهٔ ریشهٔ واژهٔ دوگرا چنین گفته می‌شود که این چون خاستگاه نخستین اینان میان دو دریاچه بوده سرزمین آنان را Dwigart Desh -به معنای سرزمین دو گودی- می‌خواندند و به مرور این نام تبدیل به دوگرا شده‌است.

• ویژگی های قومی و مذهبی منطقه:

مردم گیلگیت بلتستان  مسلمان هستند. عمده جمعیت را شیعیان تشکیل می‌دهند و اقلیت قابل توجهی از اهل سنت نیز در منطقه حضور دارند گیلگیت بلتستان  تنها منطقه با اکثریت شیعه در پاکستان عمدتاً سنی است. در دوره ضیاء الحق دولت مهاجرت سنی‌ها را به این منطقه تشویق کرد. اسماعیلیه وصوفیان نوربخشیه همچنان در گیلگیت بلتستان  حضور دارند.

جمعیتش در ۲۰۱۳ حدود ۲ میلیون نفر برآورد شده‌است. ترکیب جمعیتی گیلگیت بالتیستان از گروه‌های گوناگون زبانی، قومی و مذهبی تشکیل یافته‌است، دلیل آن وجود دره‌های جدا افتاده بسیار است که توسط بلندترین کوه‌های دنیا از یکدیگر جدا شده‌اند. گروه‌های قومی شامل بلتی ها، شین‌ها، هندوکشی‌ها، کشمیری‌ها، کاشغری‌ها، پتان‌ها و کوهستانی‌ها است. اسماعیلیه برخلاف باقی پاکستان هنوز در این منطقه رواج دارد. برگزاری نوروز ودیگر جشن های ایرانی موجب شده این منطقه در بین جغرافی دانان به ایران کوچک معروف باشد.