فراتر از اعماق پوست
در این مقاله ما میخواهیم شما را با گوشه هایی از سنت قدیمی خالکوبی که همواره در سراسر مناطق کشاورزی و جنگلی هند مورد احترام و ستایش بوده است، آشنا کنیم.
پیشینه خالکوبی که به دوران ماقبل تاریخ باز می‌گردد، راهی برای بیان فردیت و هویت افراد بوده است و اخیراً به یک فرم از آرایش دائمی برای زنان تبدیل گشته.
هندی‌ها به تاتو، گودنا (سوراخ کردن پوست با سوزن) می‌گفتند و این علامت‌ها را به عنوان جواهرات به رخ می‌کشیدند. جواهراتی که حتی اگر تمام دارایی خود را هم از دست بدهند، هیچکس نمی‌تواند زیبایی تاتوهایشان را ازآنها بگیرد!
قبیله آپاتانی آروناچال صورت و بدن دختران جوان را تاتو می‌کردند و با این کار زیبایی‌شان را از بین می‌بردند تا برای مردان قبایل دیگر جذابیتی نداشته باشند و به آنها تعرض نکنند
قبیله سینگیو قوانین مشخصی برای هر جنسیت داشتند؛ زنان متأهل روی هر دو پا از مچ تا زانو و مردان روی دست‌هایشان تاتو می‌کردند. دختران جوان نیز از خالکوبی منع می‌شدند.
آنها با خالکوبیهایشان ارتباط عاطفی برقرار میکنند و هر سمبل برایشان حامل انرژی معنوی خاصی است که به زندگیشان معنی و مفهوم جدیدی میدهد و بنوعی بازخوانش جدیدی از هویت فردی را به آنها القا میکند.
یکی از زنان این منطقه میگوید: “خالکوبی ها تنها چیزهایی هستند که تا آخرین نفس با ما می مانند ولی هر چیز دیگری در این جهان باقی می ماند”
رتنی ، ۵۵ ساله ، هنوز خاطره اولین خالکوبی که در سن ۱۳ سالگی برایش زدند را بخوبی بخاطر دارد. مادرش خواسته بود که برایش تاتو بزنند.او میگوید:”در جامعه ما ، وقتی یک دختر به سن اولین قاعدگی خود نزدیک می شود ، ما [مادران] روی بدنش خالکوبی می کنیم. وقتی ازدواج می کنند هم باید خالکوبی کنند”.
گردن ، گونه ، بازو ، مچ دست و پشت کف دستش همگی خالکوبی های مختلفی دارند که هر کدام داستان خاص خودشان را دارند. او به کاملی مواسی ۱۳ ساله که در کنارش نشسته بود اشاره کرد و گفت: “او هنوز جوان است بنابراین فقط می تواند دو خالکوبی انجام دهد ، اما وقتی بزرگ شد،خالکوبی بیشتری بر روی بدنش مانند من خواهد داشت.”
بدلیل افکار و اعتقادات مذهبی که مردم این جوامع دارند ،تصورشان بر این است که تاتو کردن ممکن است باعث بخشیده شدن گناهان یا بالا بردن درجات معنوی و روحانی آنها شود وانسان کامل بودن را برایشان معنی میکند ، بطوریکه رتنی هم برایمان تعریف کرد که:”ما می خواهیم خالکوبی های بیشتری روی بدنمان داشته باشیم تا با چنین نشانه هایی روی قسمت های بدنمان بمیریم. ممکن است خدا و روح ما را راضی و خوشحال کند. ما واقعا بدون آنها احساس ناقص بودن می کنیم”.
نمادها و نشانگرهای هویت
خالکوبی بخشی ابتدایی از فرهنگ و سنت باستانی برای زنان جوامع هندوی ایالت سند است. زنان کچی ، جوگی ، مواسی ، راباری ، کولی و بسیاری دیگر از جوامع هندو در جنوب سند این هنر را برای قرن ها زنده نگه داشته اند. متاسفانه ، با این حال ممکن است این رسم برای مدت طولانی دوام نیاورد و به فراموشی سپرده شود.
کلمه خال کوبی خود از کلمه پلی نیزی ، “تاتو” گرفته شده است — که از صداهای ضربه زدن ابزار در حین خالکوبی سرچشمه گرفته است. جوامع مختلف از کلمات دیگری برای این عمل استفاده می کنند ، مانند گوندنا ، ترازوا و تریجویا.
برای جوامع هندوی سندی ، برخی از خال کوبی ها نشانه های قابل توجهی از اعتقادات مذهبی آنها محسوب می شوند ، در حالی که برخی دیگر نمادهای شناسایی برای تعلق به یک جامعه ، طبقه یا قبیله خاص محسوب می شوند. بعضی از آنها دارایی هایشان مانند جواهرات و پول را نشان میدهد یا احساساتی مانند عشق یا نفرت یا نزدیکی آنها به طبیعت را نشان می دهند.
بسیاری از زنان این خالکوبی ها را بدون دانستن معنای واقعی یا اهمیت آنها و صرفا بمنظو زیبایی انجامش میدهند .ازطرف دیگر هنرمندانی که برایشان تاتو میزنند، زنان مسنی هستند که توضیح نمی دهند چرا خالکوبی می کنند. خیلی از آنها معتقدند که تاتو کردن روی بدن، آنها را زیباتر میکند و سلامتی آنها را افزایش می دهد.
این خالکوبی ها بر روی قسمت های مختلف بدن آنها مانند پیشانی ، صورت ، دست ها ، بازوها ، گردن ، چانه ، لب ها ، کف دست ها ، بالا و پایین پاها حک شده است. طرح ها از تصاویر حیوانات ، پرندگان ، گل ها و درختان گرفته تا نمادهای فعالیت های اجتماعی است.
یک طرح خال کوبی رایج در جوامع کچی ، جوگی و مواسی، تصویر گروهی از زنان است که آب می آورند که این طرح منعکس کننده کمبود آب در جوامع آنهاست.
زنان تارپارکر و سایر مناطق در کمربند ساحلی سند از گلدان های خاک رس برای حمل آب استفاده می کنند. این گلدان ها بین قطعات پارچه ای پنبه ای روی سرشان قرار می گیرند. این پارچه های بافته شده senhori نامیده می شود. خالکوبی سنهوری نمادی از دوستی زنانه محسوب می شود. چنین طرح های خال کوبی بیشتر در ساعد و پشت کف دست زده میشوند. بسیاری از طراحان تاتوی زن اغلب دوست یکدیگر هستند و طرح های تاتو را روی یکدیگر می کشند.
خالکوبی گوزن نشان دهنده رفاه است و معمولا روی پیش بازو ساخته می شود. اسب ها با خورشید ، پره های چوبی با هوا ، تمساح ها با الهه گنگا و شترها با خدای مردمی به گوگاجی مرتبط هستند.
خالکوبی روی پیشانی نشانگر هویتی برای جوامع جوگی و مواسی است درحالیکه خالکوبی صلیب کوچک روی گونه برای جوامع کچی و کولی است. این صلیب به عنوان “رونخری” نیز شناخته می شود.
زنان میواسی یک ماه و ستاره روی پیشانی خود بین ابروهای خود میکشند که نشان دهنده چشم سوم الهه شیوا است.
نماد شناسایی زنان جوگی “ماخاری” نامیده می شود. این خال کوبی در مقایسه با بقیه بزرگتر است. ماخاری یک ملخ بزرگ است که در مرکز پیشانی کشیده شده است. جوگی ها معتقدند که خالکوبی مارها و عقرب ها از آنها در برابر موجودات کشنده محافظت می کند.
هنرمندان خالکوب زن در سند
سوخان جوگان یکی از معروفترین هنرمندان خال کوبی در جامعه جوگی اومرکوت است. او در مستعمره سودو جوگی زندگی می کند و خالکوبی های زیادی برای دختران و زنان در مستعمره خود حک کرده است.
به گفته او ، هر خالکوبی که انجام می دهد معنی و اهمیت خاص خودش را دارد. سوخان جوگان این هنر را در میان سایر زنان جامعه خود ترویج می دهد. “من می توانم هر خالکوبی را با فقط یک بار دیدن آن، کپی کنم. خالکوبی ماخاری به دلیل اهمیتش در شناسائی جامعه ما، قطعا یکی از مهم ترین طرح ها برای ماست.
من ماخاری و بسیاری از خالکوبی های دیگررا تقریبا به هر زنی در این منطقه آموزش داده ام و به همین دلیل است که الان هر زنی به یک هنرمند تاتوی متخصص تبدیل شده است.”
او در ادامه توضیحاتش گفت: “برای طراحی تاتو از تکنیک دستی استفاده می کند. جوهر مورد استفاده ترکیبی منحصر به فرد از زغال سنگ چوبی ، شیر بز و آب است که با سوزن استفاده می شود. بنابراین ، تمام خالکوبی ها سیاه رنگ هستند. قبل از استفاده از سوزن ، ابتدا طرح مورد نظر را با چوب کبریت میکشیم. بسیاری از ما قبل از ترسیم مستقیم طرح بر روی پوست، ابتدا آن را روی زمین میکشیم.”
او اینرا هم توضیح داد که این روند نسبتا بدون درد است ، اما دختران جوان تر می ترسند و اغلب از ترس سوزن گریه می کنند. “کسی در حال انجام خالکوبی، آنها را نگه می دارد ” .
رتنی کچهی در روستای غلام محمد ماری زندگی می کند. در این روستا ، جوامع کچهی و میواسی سالهاست که با یکدیگر زندگی می کنند.
رتنی برایمان توضیح داد که چرا فقط زنان خالکوبی می کنند. “بیشتر دختران ما قبل از ازدواج روی بدن خود خالکوبی می کنند. اگر خالکوبی روی بدن عروس وجود نداشته باشد ، شوهر و خانواده شوهر او را سرزنش میکنند و بهش لقب شتر میدهند. غیر از این نشان میدهد که والدینش هم بسیار فقیر هستند ، که حتی نمی توانند روی بدن او خالکوبی کنند و این دلیل اصلی بود که ما از سن ۱۰ تا ۱۲ سالگی شروع به خالکوبی بدن دخترانمان کردیم. اگر ما قبل از این سن خالکوبی کنیم ، طرح ها با رشد بدن تغییر شکل میدهند ویا از بین می روند ، بنابراین این سن مناسبی برای شروع خالکوبی است.”
نژادپرستی و وضعیت پناهندگان: غلبه دانش آموزان افغان بر موانع آموزشی در پاکستان ←
روستای رتنی هیچ خالکوب خانمی ندارد. به همین دلیل ، آنها باید به هنرمندان تاتوی مردی که از روستاها و شهرهای مختلف در طول جشنواره ها یا برای تاتو کردن می آیند ،اعتماد کنند. او گفت”آنها برای هر خال کوبی از ما ۲۰۰ تا ۳۰۰ روپیه می گیرند ” .
دکتر رفیق وسان یک انسان شناس است و در حال حاضر در بخش انسان شناسی و باستان شناسی در دانشگاه سند ، جمشورو تدریس می کند. او توضیح داد که انسان شناسان از نظر فرهنگی خال کوبی را به عنوان هنر بدن مطالعه کرده اند.
مطالعه هنرهای بدن در انسان شناسی طیف گسترده ای از اشیاء تزئینی و فرهنگ های بیانگر زیبایی شناسی را پوشش می دهد. برای انسان شناسان ، هنرفقط به آهنگ ها و موسیقی محدود نمی شود بلکه خالکوبی نیز بخشی از هنر تزئینی بدن و بیان فرهنگ به عنوان یک شیوه زندگی است. انسان شناسان فرهنگ هنر خال کوبی را رویکردی نمادین می بینند که معانی خاصی را بهمراه دارد. هر فرهنگی نمادهایی دارد که آداب و رسوم ، سنت ها و مذهب آن را منعکس می کند.
انسان شناسان میدانند که نمادهای مختلف در جامعه انسانی با ارزش ها و معانی فرهنگی ارتباط دارند.“
اما امروزه خانواده های ثروتمند این جوامع، به آرامی در حال کنار گذاشتن این سنت قدیمی هستند. رامشی کاچهی ، یکی از اعضای برجسته جامعه کاچهی ، گفت: “ما دیگر روی بدن دخترمان خالکوبی نمی کنیم ، در خانواده ما فقط مادرم خالکوبی روی بدنش دارد. ما در حال حاضر با افرادی از ادیان دیگر زندگی می کنیم که از رسم و ر سوم خالکوبی آگاه نیستند.
ما به مراسم عروسی و مراسم خاکسپاری آنها می رویم و همچنین در سایر مناسبتهای آنها شرکت می کنیم بنابراین ما به این سنت نیازی نداریم. ما فکر می کنیم این خالکوبی ها برای ما در این جامعه مهم نیستند ، البته که ما دین خود را ترک نمی کنیم ، بلکه فقط این سنت را کنار میگذاریم”.
با وجود اهمیت باستانی،هنری و مردم شناختی ، سنت خالکوبی رو به زوال و فراموشی است زیرا بسیاری از خانواده ها دیگر چنین کاری نمیکنند. با این حال ، ردپای این سنت فرهنگی غنی هنوز هم در مناطق جنوبی سند وجود دارد و ما نباید اجازه دهیم که آن را فراموش کنند.
