نژادپرستی و وضعیت پناهندگان: غلبه دانش آموزان افغان بر موانع آموزشی در پاکستان
از وقتي شماها به اينجا مهاجرت کرديد ، سرقت و زورگیری به طور قابل ملاحظه اي افزايش پيدا کرده. کاظم بیست ساله میگوید که بارها این جملات را در طول زندگی خود در پاکستان شنیده است.
دانشجوی سال اولی که در یکی از موسسات خصوصی مشهور کراچی ثبت نام کرده است ، میگوید”من نمی توانم تعداد دفعات شنیدن این جملات را به شما بگویم. این فقط یک نمونه از نژادپرستی مداومی است که ما روزانه با آن روبرو هستیم ، که حتی از طرف دوستانمان نیز بما گفته میشود ”
پدر و مادر کاظم به عنوان پناهنده به پاکستان آمده اند. در حالی که پدر و مادرش اکنون پناهنده هستند اما کاظم شهروند پاکستان است. تصمیم دولت برای اخراج پناهندگان افغان “غیرقانونی” باعث رنج روانی و جسمی عظیمی در میان جامعه افغان در پاکستان شده است ، هزاران نفر از آنها مجبور به ترک این کشور شده اند. آنهایی هم که بجا مانده اند، اکنون با آینده ای نامشخص روبرو هستند.
احساس عدم استقبال
برای اکثریت قریب به اتفاق شهروندان و پناهندگان افغان در پاکستان ، اظهارات نژاد پرستانه و توهین آمیز اتفاق روزمره و رایجی است. در گفتگوهای من با دانشجویان افغان در سراسر کشور ، تنها چیزی که آنها بارها و بارها در مورد آن صحبت کردند ، فقدان احساس تعلق به پاکستان بود.
کاظم از خاطراتش میگوید:” وقتی جوان بودم ، بچه های محله ام با من بازی نمی کردند”. “نفرت در ذهن آنها توسط بزرگترها در خانواده هایشان کاشته شده بود. یکی از دردناک ترین تجربه هایی که داشتم این بود که من را به سطل زباله انداختند چون قلدرهایشان گفته بودند آینده من همین خواهد بود.”
کاظم مانند اکثر دانشجویان افغان در پاکستان ، با وجود مدارک قانونی اش ، به عنوان یک پناهنده “غیرقانونی” محسوب می شود. به قول خودش ، ” هرچقدر هم تلاش کنم ، من همیشه به عنوان یک پناهنده دیده می شوم. من بخاطر همه اشتباهاتی که در اين شهر رخ میدهد، سرزنش ميشوم مردم تا جایی که می توانستند از فرصت استفاده می کردند تا من و خانواده ام را اخراج کنند ، حتی اگر تنها کار ما انجام یک زندگی صلح آمیز باشد.”
“اولین باری که به دلیل نژادم مورد تبعیض نژادی قرار گرفتم زمانی بود که فقط هشت سال داشتم. یک روز وارد کلاس شدم و متوجه شدم که دفتر مشقی که تکالیفم را در آن مینوشتم را در خانه جا گذاشته ام. من پیش معلمم رفتم تا از او کمک بگیرم و او گفت “به عنوان مجازات ، تو را به کشورت می فرستم جایی که حاکمان شما استخوان های شما را می شکتند” و شروع به خندیدن کرد. وحشت زده شدم ،آنروز با گریه به خانه برگشتم و مادرم میگوید که من تمام روز نتوانستم چیزی بخورم”.
از اولین فراخوان برای اخراج پناهجویان غیرقانونی در پاکستان ، نهادهای انتظامی در حال آزار و اذیت و هجوم به خانه های خانواده های افغان هستند. از ترس ، خانواده کاظم اسناد خود را در معرض دید قرار داده اند تا مطمئن باشند که در صورت حمله،مدارکشان به راحتی در دسترس است. کاظم گفت:” ما تمام مدارک و اسناد خود را روی میز اتاق نشیمنمان گذاشته ایم تا به آنها اثبات کنیم که ما به اینجا تعلق داریم ، حتی اگر آنها هرگز ما را به عنوان یکی از خودشان قبول نکرده باشند”.
ممنوعیت پناهندگان در تحصیل
فاطمه ، دانشجوی ۲۳ ساله از یک کالج پزشکی مشهور در خیبر پختونخواه داستان مشابهی برای گفتن دارد. “خصوصیات چهره ام که بوضوح هویت اقغان من را اعلام میکند ، مرا در معرض نژادپرستی شدیدی قرار داده بطوریکه برای درمان روح و روانم مجبور شدم به روانشناس مراجعه کنم. آسیبهای روانی اینجا غیرقابل تحمل شده اند. من هیچ وقت احساس نکردم که به اینجا تعلق دارم ، با وجود اینکه والدینم همیشه تاکید می کردند که ما به پاکستان مدیونیم که به ما پناه داده است.”
فاطمه دانشجویی باهوش و پناهنده ای دارای اسناد و مدارک پناهندگی در پاکستان است. با سابقه تحصیلی و بلندپروازی که داشت ، رویای تبدیل شدن به یک روانپزشک را در سرداشت. با وجودیکه رتبه اش بین۱۰ دانش آموز برتر کلاس قرار گرفت، ولی وضعیت پناهندگی اش او را از دریافت بورس تحصیلی محروم کرد.
علاوه بر این ، او به دلیل مسائل مربوط به اسناد و مدارکش مجبور شد یک سال ترک تحصیل کند که یک عقب نشینی بزرگ در مسیر تحصیلی او محسوب میشود.او گفت: مسائل و مشکلات مربوط به مدارک هویتی در طول روند پذیرش ،خارج ازحد تحمل هستند و این به سلامت روانی شما آسیب می رساند چون باید از مکان های مختلف گواهی بگیرید ، و در هر مکان ، باید ثابت کنید که شما یک پناهنده دارای مدارک شناسایی هستید. سپس ، شما باید خودتان را برای آزمون ورود ثبت نام کنید که یکی دیگر از روش های فرسایش روحی است.
برای افرادی مثل من ، بهتر است که ما هیچ خدماتی از آموزش و پرورش دریافت نکنیم زیرا آنها فقط بلدند این روند را قطع کنند ، ” در اینجا صدای او از بغض شکسته شد.
“با علم به همه این مشکلات ، اسناد خود را قبل از اعلام آزمون پذیرش کالج پزشکی و دندانپزشکی (MDCAT) در خیبر پختونخوا آماده نگه داشتم. من می دانستم که روش مستند سازی من بیشتر از سایر دانش آموزان طول خواهد کشید و من مصمم بودم که سیستم را شکست دهم. ثبت نام ها ۱۵ روز باز بود و من در روز اول در دفتر برای بررسی اسنادم حضور داشتم. آنها اسناد من را برای “احراز هویت” و “بررسی دوگانه” نگه داشتند — چیزی که آنها به من گفتند — اما آنها مدارکم رابه مرحله بعد نفرستادند. در نتیجه ، من برای MDCAT ثبت نام نشدم”.
از دست دادن امتحان ورودی در سال ۲۰۱۹ به این معنی بود که فاطمه باید یک سال کامل برای دوره بعدی صبر کند. استرس ناشی از این وضعیت آنقدر زیاد بود که مجبور شد برای هضم این مساله و مقابله با آن به دنبال درمان برود. در طول مکالمه کوتاه ما ، او مجبور شد تقریبا سه بار صحبتش را متوقف کند تا از شکستن بغضش جلوگیری کند.
“حتی پس از یک سال شکنجه ، رنج من پایان نیافت. بعد از ورود به دانشکده پزشکی دلخواهم ، برای دریافت بورس تحصیلی مبتنی بر شایستگی واجد شرایط شناخته نشدم.خیلی تعجب آور است که دلیل آن وضعیت “پناهنده”بودن من بود! سوابق تحصیلی من استثنایی بود. حتی نمرات الان من عالی هستند ، اما از آنجا که تنها هویت من کشوری است که والدینم از آن مهاجرت کرده اند ، من از حقوق اساسی خود محروم هستم”.
او میگوید که پناهندگان افغان روزانه با تجاوزات کوچکی مواجه هستند. فاطمه گفت:” وقتی به چهره های ما نگاه می کنند ، فکر می کنند که ما یا برای پختن نان یا تمیز کردن خیابان های آنها متولد شده ایم ؛ ما لیاقت تحصیل در دانشگاه های آنها را نداریم یا حتی جرات تصور زندگی مشابه آنها را نداریم”.
در میان دانشجویان فوق العاده با استعداد افغان ، شایان ، دانشجوی هنرهای زیبا است که در پاکستان شهروندی از طریق تولد را به دست آورده است. پسر ۲۲ ساله با چشمانی سبز می گوید که تمام دردش را در رنگها و سایه ها بروز میدهد. هنر او نشان دهنده رنجی است که در این کشور تحمل کرده است.
“به تازگی ، من و یکی از دوستانم برای رانندگی بیرون رفتیم. در راه به شوخی گفت: “پس باید تو را به بازداشتگاه ببرم یا خودت می روی ؟ ’
“من از حرف های او وحشت زده شدم. با وجود اينکه ميدانستم که بازداشت نميشوم فقط ميخواستم از آن ماشين خارج بشوم .این نوع شوخی ها را از زمانی که یادم می آید از” دوستانم “شنیده ام”.
از زمان تصرف طالبان در افغانستان در سال ۲۰۲۱ ، مدرک هنر دیگر به طور گسترده ای ارائه نمی شود. تنها در دانشگاه کابل ، تعداد رشته های ارائه شده در بخش هنر از هشت به دو کاهش یافته است. مدرک هنر موجود نیز با محدودیت ها و مقررات جدید مواجه شده است و تمرکز خود را به هنر و خطاطی اسلامی تغییر داده است ، و دانش آموزان را با گزینه های محدودی برای بهبود مهارت های خود رها کرده اند. این علاوه بر ممنوعیت کلی حضور زنان در دانشگاه ها است که توسط طالبان در دسامبر ۲۰۲۲ اعمال شده است.
“معلمان ، دوستان ، حتی غریبه ها بارها به من گفته اند که باید به کشورم برگردم. لحظه ای که وارد سرزمین افغانستان می شوم ، جایی که فکر می کنند “خانه من” است ، به خاطر هنری که میورزم ،کشته می شوم. گیتار من با من در قبر دفن خواهد شد ، و برای سال ها مردم داستان هایی از یک گناهکار را نقل میکنند که کشته شد زیرا که او به مسائل اخلاقی جسارت کرده بود. حالا تو بگو آیا اینقدر ازمن متنفری که من را در چنین جهنمی بیاندازی؟”
سیاست ها و انتخاب موضوعات درسی
طبق گزارش کمیسیون آموزش عالی پاکستان ، در حال حاضر حدود ۵۰۰۰ دانشجو در کالج ها و دانشگاه های دولتی پاکستان تحت سهمیه پناهندگان ثبت نام کرده اند. علاوه بر این ، برخی از دانشگاه های دولتی از طریق سهمیه دانشجویان خارجی ، با صندلی های مخصوص دانشجویان افغان بر اساس رشته هایی که انتخاب می کنند، دانشجو میپذیرند.
یک مشاور دانشجویی از یک دانشگاه خصوصی در کراچی گفت: “معمولا دانشجویان افغان در رشته های هنرهای آزاد مانند ارتباطات و طراحی ، هنرهای زیبا یا موسیقی یا رشته های علوم پایه مانند علوم کامپیوتر ثبت نام می کنند. وقتی از آنها می پرسیم که چرا این رشته را در مصاحبه های ثبت نام انتخاب می کنند ، یک پاسخ رایج که می شنویم این است:” چون ما نمی توانیم این رشته را در وطنمان دنبال کنیم ” .
مشاور دانشجوی خارجی دانشگاه کراچی در گفتگو با روزنامه Dawn گفت: حدود ۱۵۰ دانشجوی افغان در دانشگاه کراچی ثبت نام کرده اند و اکثرا رشته های علوم اجتماعی را انتخاب می کنند. در کلاس مطالعات جنسیتی ما حدود ۲۰ دانش آموز افغان داریم که در حال فارغ التحصیل شدن هستند.”
با وجود موانع سیستماتیک و نژادپرستی که با آن روبرو هستند ، دانشجویان افغان تلاش می کنند تا زندگی بهتری برای خود ایجاد کنند ؛ برای مطالعه آنچه که به آن علاقه دارند ، برای ایجاد تغییر ، وبرای اینکه به آزادی تحصیلی همچون هر دانشجوی دیگری در پاکستان برسند . در حالی که دانشجویان افغان به جلو حرکت می کنند ، وقت آن است که پاکستان نیز بدنبال آنان گام بردارد.