بومی سازی تولید تلفن همراه در پاکستان

این روزها در پاکستان فناوری تولید تلفن همراه در کانون رشد روز افزون صنعت دیجیتال قرارگرفته است. باتوجه به اینکه دولت وسازمانهای بخش خصوصی از پلتفرم های دیجیتال برای افزایش تعامل و بهبود ارائه خدمات به شهروندان استفاده میکنند، در حال حاضر شبکه های با پهنای باند بالای تلفن همراه، ۸۰ درصد از جمعیت پاکستان را پوشش می دهند و ۹۷ درصد از خدمات اینترنت ارایه شده، مبتنی بر اینترنت تلفن همراه است.

فناوری تلفن همراه همچنین امکان استفاده از اینترنت اشیاء (IOT) را در موارد مختلف از جمله کشاورزی، انرژی پاک و تجهیزات تولید آب سالم امکان پذیرمی سازد و در این راستا دولت قصد دارد تا فصل تابستان امسال، فناوریG5 را نیز عرضه کند.

درعین حال که تکنولوژی تلفن همراه با فراهم نمودن امکان مشارکت مستقیم کاربران در تولید ناخالص داخلی و افزایش بهره وری در بخش های مختلف اقتصادی، نقش مهمی را در رشد اقتصادی ایفا می کند، اکوسیستم تلفن همراه همچنان به ایجاد شغل درسایر بخش ها نیز ادامه می دهد.

پاکستان یکی از کشورهایی است که سریعترین رشد را دربازار مخابرات دارد و مانند سایر کشورهای منطقه، تقاضای فزاینده ای برای دریافت تلفن های همراه ثبت می کند.لذا دولت بمنظور تضمین رشد پایدار درآینده، پتانسیل توسعه صنعت دیجیتال را با اتخاذ سیاست مناسب جهت تشویق مونتاژ و تولید داخلی دستگاه های تلفن همراه به رسمیت شناخته است.

تعداد تولیدکنندگان داخلی به دلیل همه گیری کووید و محدودیت های وارداتی از ۴۶ شرکت اولیه به ۳۰ شرکت کاهش یافته است.

به گفته علی رضا، مدیر بازاریابی تکنو موبایل پاکستان، راه اندازی سیستم شناسایی، ثبت و مسدود کردن دستگاه های غیر مجاز (DIRBS) که در سال ۲۰۱۹ توسط اداره مخابرات پاکستان (PTA) جهت مقابله با مبادی غیرقانونی واردات دستگاه های تلفن همراه به کشورراه اندازی شد،  بسیار مفید بوده است. “این رویکرد راه را برای سیاست جایگزینی تولید و صادرات دستگاه های تلفن همراه بجای واردات آن در سال ۲۰۲۰، هموار کرده است.”

این سیاست یک هدف ۴۹ درصدی برای بومی سازی تلفن همراه تعیین کرده است که شامل ۱۰ درصد بومی سازی قطعات مادربرد و۱۰ درصد بومی سازی باتری ها می باشد. با توجه به این سیاست، PTA در سال ۲۰۲۱ مقررات تولید دستگاه های تلفن همراه (MDM) را صادر کرد که شرکت های تلفن همراه داخلی وخارجی را قادر می سازد تا در سایه آن ،تولید و مونتاژ تلفن همراه را در پاکستان انجام دهند.

داده های PTA نشان می دهد که مونتاژ کنندگان داخلی بین ژوئیه و نوامبر سال گذشته ۱۹.۲ میلیون دستگاه در مقایسه با ۱.۴ میلیون گوشی وارداتی تجاری، تولید کرده اند.

گفتنی است در سال ۲۰۲۰، پاکستان ۲۴.۵ میلیون گوشی تلفن همراه را در مقایسه با ۱۳ میلیون واحد مونتاژ شده داخلی وارد کرد ، که نشان می دهد مونتاژکنندگان داخلی با موفقیت واردات تجاری را از زمان راه اندازی این سیاست تغییر داده اند.

سیاست تولید موبایل دولت در راستای جذب برندهای بزرگ تلفن همراه برای راه اندازی کارخانه های خود در پاکستان، اولین گام بسوی ایجاد یک بازار تولید داخلی رقابتی است. آقای رضا استدلال می کند که اگرچه بومی سازی به میزان کمی انجام می شود، اما این صنعت از نظر جایگزینی واردات ، ایجاد شغل ، انتقال فناوری و مقرون به صرفه بودن برای مصرف کنندگان، به نفع اقتصاد پاکستان بوده است”.

آژانس رتبه بندی اعتباری پاکستان در گزارشی اشاره می کند که بازار این کشور عمدتا از طریق واردات بین سال های مالی ۲۰۱۷ و ۲۰۲۱ بود که با نرخ متوسط سالانه ۳ درصد رشد کرده است. با این حال، یک جهش ناگهانی در سال مالی ۲۰۲۲ مشاهده شد . زمانی که واردات تجاری دستگاه های تلفن همراه با ۵۸ درصد کاهش از ۲۵ میلیون دستگاه به ۱۰ میلیون دستگاه رسید درحالی که همزمان، تولید داخلی در مدت مشابه از ۱۳ میلیون دستگاه به ۲۵ میلیون دستگاه افزایش یافت و دلیل این اتفاق، پیروی از سیاست های دولت بوده است.”

از زمان معرفی سیاست مونتاژ/تولید تلفن همراه، این صنعت به سرعت رشد کرده و ظرفیت و حجم تولید را برای پاسخگویی به تقاضای داخلی برای هر دو ویژگی (مونتاژ و تولید) تلفن های هوشمند افزایش داده است. برای مثال، ما توان تولید ۵۰۰۰۰۰ تا ۸۰۰۰۰۰ دستگاه در ماه را داریم. پس از اعلام این سیاست، ۴۶ شرکت ، کارخانه های مونتاژ خود را راه اندازی کردند. برخی به دلیل همه گیری کووید و محدودیت های بعدی در واردات قطعات ونیز به دلیل مشکلات نقدینگی و کمبود دلار تعطیل شده اند. آقای رضا اظهار می دارد که تعداد تولیدکنندگان فعال در این صنعت از ۴۶ شرکت اولیه به ۳۰ شرکت کاهش یافته است”.

ما نه تنها تلفن های هوشمند ارزان تر تولید می کنیم بلکه به بخش های پرمیوم و پیشرفته تر نیز وارد شده ایم. حال، قصد داریم گوشی های G5 را نیز به صورت بومی مونتاژ کنیم. ما فقط یک تولید کننده تلفن همراه نیستیم بلکه یک گروه فناوری هستیم که برای بهبود و پیشرفت پاکستان تلاش می کنیم و قصد داریم در پاکستان تغییرمثبتی ایجاد کنیم که آن را به یکی از بزرگترین بازیگران دنیای فناوری در سراسر جهان تبدیل کنیم.”

او می گوید سیاست تولید موبایل مزایای متعددی دارد از جمله اینکه به کشور کمک کرده است تا سرمایه گذاری خارجی توسط برندهای بزرگ صورت پذیرد و انتقال فناوری ، ایجاد شغل برای نیروی کارماهر و تکنسین ها و مقرون به صرفه کردن ساخت تلفن های همراه برای مصرف کنندگان به دلیل مالیات پایین تر بر مجموعه های داخلی مونتاژ کننده را به ارمغان بیاورد. ما همچنین در حال بررسی فرصتهایی برای حرکت در مسیرصادرات نیزهستیم.”

آقای رضا به منتقدانی که معتقد هستند این صنعت هیچ پیشرفت قابل توجهی در جهت بومی سازی قطعات مانند اکثر تولید کنندگان خودرو نداشته است، اعتراض می کند. “بی انصافی است که این صنعت نوظهور را با صنعت خودروسازی ۴۰ ساله مقایسه کنیم. پس از معرفی این سیاست، راهبرد ما به دلیل همه گیری کووید و پس از آن به دلیل محدودیت های وارداتی و نیز به دلیل کمبود دلار و مشکلات توازن پرداخت، متوقف شد. بنابراین این دو بخش را نمی توان با هم مقایسه کرد”.

“اکنون که محدودیت های واردات کاهش یافته است، ما به سوی مرحله بعدی تولید داخلی لوازم جانبی و صادرات حرکت خواهیم کرد. کلید موفقیت این سیاست ،حمایت از اکوسیستم تلفن همراه است که مهمترین بخش این اکوسیستم انسجام و ثبات در سیاست است.”

او ادامه می دهد: “ما توانایی تولید تراشه های مادربرد یا قطعات فلزی سنگین مانند باتری ها و سنسورها را نداریم. اما می توانیم به صورت بومی قطعات و لوازم جانبی را با صرف  وقت کمتری تولید کنیم. اگر سیاست ها ثابت باقی بمانند و دولت برای مدت طولانی از آنها حمایت کند ما کل اکوسیستم تلفن همراه را خواهیم ساخت.

وی افزود:”ما درحال بررسی احتمال بومی سازی هر قطعه ای که بتوانیم در پاکستان تولید کنیم ،هستیم و سپس به سمت صادرات حرکت خواهیم کرد. در حال حاضر تکنو که یک برند چینی است ، صادرات بسیار کمی دارد.

تکنو پاکستان بخشی ازهلدینگ شرکت مادر چینی است که در ۷۰ کشور در سراسر جهان فعالیت می کند. ما بخشی از یک شرکت جهانی با رویکرد محلی هستیم. ما برترین برند در آفریقا و یکی از سه برند برتر موبایل در شبه قاره هند هستیم و پاسخگوی تمامی ه سلیقه هاس بازار، از گوشی های مقرون بصرفه گرفته تا تلفن های گران قیمت ، خواهیم بود”.

وی بارها در مورد اهمیت ثبات در سیاستگذاری برای ایجاد یک اکوسیستم مطلوب در راستای بومی سازی و صادرات تاکید می کند.

“تصمیم برند Telenor برای خروج از پاکستان و واگذاری سهم خود به قیمت ۴۰۰ میلیون دلار، که طیفی ازآن را سالها پیش به دست آورده بود، چیزهای زیادی در مورد چشم انداز تجاری و کسب و کار این کشور بیان می کند.

این موضوع نشان می دهد که بی ثباتی سیاسی، تناقضات سیاسی ، فرهنگ و شرایط ضعیف کسب و کار به شرکت ها اجازه نمی دهد تا با وجود سرمایه گذاری های سنگین ، پتانسیل کامل خود را تحقق بخشند. پایبندی به سیاست ها برای دستیابی به اهداف تعیین شده توسط دولت بسیار مهم است.”

براساس گزارش PTA ، مونتاژکنندگان داخلی در پنج ماه اول سال مالی جاری بیش از ۷ میلیون گوشی هوشمند تولید کرده اند که در مقایسه با آمار تولید درسال ۲۰۲۲ که ۸.۸ میلیون بوده است،چشمگیر است. اما  وی اضافه کرد با وجود سیاست های دولت برای مهار بازار خاکستری تلفن همراه ،تعداد  گوشی های غیرقانونی وارد شده یا قاچاق شده به کشور بسیار زیاد است.

پتانسیل رشد در پاکستان برای تولید کنندگان گوشی های هوشمند بسیار زیاد است. ما ۱۱۰ میلیون صاحب سیم کارت تلفن همراه داریم که ۶۰ درصد از آنها از تلفن های خاصی استفاده می کنند. بنابراین چشم انداز توسعه برای این صنعت بسیار مناسب است. اما برای دستیابی به آن، یک اکوسیستم مناسب لازم است که نه تنها پاسخگوی تقاضای داخلی باشد، بلکه صادرات را نیز پوشش دهد”.