ارتش آزادیبخش بلوچستان (BLA) یک سازمان جدایی طلب است که حملات متعددی را در سراسر پاکستان، به ویژه در منطقه بلوچستان، توسط تروریستهای مرد و زن انجام داده است
BLA اعتراف کرده که زنان زیادی عملیات انتحاری انجام دادهاند. مشارکت آنها نشان میدهد که شورش بلوچها از یک جنبش قبیلهای فراتر رفته و به مبارزهای از سوی افراد تحصیلکرده و طبقه متوسط تبدیل شده است که مشارکت زنان در نقشهای رزمی را میپذیرد.
در گذشته، نقش زنان در گروههای شورشی محدود به کارهای غیر رزمی مانند پشتیبانی، تدارکات یا پرستاری بود. اما گروه BLA رویکرد جدیدی را در پیش گرفت و از زنان در حملات تروریستی استفاده کرد. این تغییر نشان میدهد که نقش زنان در خشونتهای سیاسی و تروریسم در دو دهه گذشته متحول شده است. زنان اکنون در طیف وسیعتری از نقشها، از جمله حملات انتحاری، شرکت میکنند.
در ابتدا، BLA از مواد منفجره سنتی و روش ترور هدفمند استفاده میکرد، اما پس از مدتی تاکتیکهای خود را تغییر داد و به حملات انتحاری روی آورد. برای این تغییر، دلایل مختلفی وجود دارد مانند افزایش ترس در بین مردم و همچنین ایجاد انگیزه در دیگران با نشان دادن اینکه چگونه یک نفر خود را فقط برای آرمانش فدا کرده است.
اولین حمله انتحاری خود را در سال 1971 انجام دادند. پس از سالها، دومین حمله انتحاری خود را در سال 2010 انجام دادند که منجر به ظهور گروهی به نام تشکیلات مجید شد.
بیشتر حملات BLA از نوع حملات خودروی بمبگذاریشده بوده است، زیرا این نوع حملات منجر به تخریب گسترده با اثرات روانی بسیار شدید میشود. حمله انتحاری خودروی بمبگذاریشده در دسامبر 2011 برای کشتن شفیق مینگل انجام شد. هفت سال بعد، این تشکیلات در اوت 2018، حمله دوم خود را به اتوبوسی حامل مهندسان چینی انجام داد. آخرین حمله، حمله با استفاده از یک وسیله نقلیه حامل مواد منفجره دستساز بود که توسط فهد شاه در نزدیکی فرودگاه کراچی انجام شد.
گروه BLA در به کارگیری تروریستهای زن موفق بود و توانست به دنیا نشان دهد که زنان بلوچ چگونه با بیباکی این حملات را انجام دادند.
شاری بلوچ، مادر 30 ساله دو فرزند، در یک انفجار انتحاری در مرکز کنفوسیوس دانشگاه کراچی در آوریل 2022، چهار نفر از جمله سه مدرس چینی را کشت.
این حمله پاکستان را شوکه کرد و کارکنان چینی باقیمانده را مجبور به فرار کرد. این حمله به نظر میرسید نشاندهنده تغییری در استراتژیهای خشونتآمیز و روشهای جذب نیرو توسط تروریستهای بلوچ باشد.
در بیست سالی که از درگیریهای جداییطلبانه فعلی برای استقلال بلوچستان میگذرد، هیچ زنی هرگز چنین حملهای انجام نداده بود. مردم زمانی بیشتر شوکه شدند که فهمیدند که او معلم یک مدرسه دولتی در بلوچستان بوده، مدرک کارشناسی ارشد در رشته آموزش داشته و از یک خانواده تحصیل کرده طبقه متوسط آمده است.
BLA همچنان برنامه های خود را گسترش داد و حملات دیگری را انجام داد تا به وضوح نقش رهبری را برای بمبگذاران انتحاری زن در دستیابی به اهداف خود اعلام کند.
آنها با استفاده از چنین زنان تحصیل کردهای با پیشینههای اقتصادی قوی به عنوان بمبگذاران انتحاری، به دنیا نشان دادند که در موقعیتی قرار دارند که از حمایت چهرههای مهم برای دستیابی به اهدافشان برخوردارند. آنها در اینجا متوقف نشدند و تنها یک سال بعد، در ژوئن 2023، حمله دوم انجام شد. یک بمبگذار انتحاری زن دیگر، سمیه قلندرانی بلوچ، به یک کاروان نظامی پاکستان در منطقه تربت بلوچستان حمله کرد. طبق بیانیه ارتش آزادیبخش بلوچستان (BLA) “مشارکت فعال زنان در مبارزه مسلحانه آغاز شده است.” پیش از این حمله، سمیه25 ساله، دانشجوی کارشناسی علوم کامپیوتر بود و برای شرکت هَکَل کار میکرد.
تمرکز اصلی BLA بر مناطقی است که میتواند به هر نحوی به جایگاه دولت آسیب مستقیم برساند. آنها به مؤسسات آموزشی و مقامات دولتی حمله کردند تا ترس را در بین مردم افزایش دهند. سپس در گزارشی که توسط بلوچستان پست منتشر شد، دولت بلوچستان در کویته یک کنفرانس مطبوعاتی برگزار کرد و زنی از تربت را که ظاهراً عادله نام داشت، به عنوان یک بمبگذار انتحاری بالقوه معرفی کرد که قبل از انجام ماموریت خود دستگیر شده بود. این نشست توسط شاهد رند و فرح عظیم شاه رهبری شد که عادله را به عنوان یک تهدید قابل توجه برای امنیت بلوچستان معرفی کردند.
حتی اگر زنان خودشان مستقیماً در جنگ و درگیریها شرکت نکنند، باز هم می توانند دیگران را به حمله و انتشار ایدئولوژی های افراطی تحریک کنند.
زنان تروریست می توانند با دستکاری عاطفی مردم نقش مهمی در تبلیغات داشته باشند. حملات زنان، به ویژه در کشورهای اسلامی آسانتر تلقی میشوند. دلیل این امر این است که سیستمهای بازرسی امنیتی برای زنان سختگیرانه نیستند. دستگاههایی که میتوانند بدن را برهنه ببینند تا بررسی کنند که آیا فرد چیزی پنهان کرده است یا خیر، به دلیل شریعت در کشورهای اسلامی موجود نیستند. حتی اگر هم موجود بودند، استفاده از آنها با مقاومت شدید مردم روبرو میشد. اکنون به منظورحفظ امنیت به ویژه در مناطق حساس، از نگهبانان امنیتی زن استفاده میشود. عربستان سعودی چند ابتکار عمل را انجام داده است که در آن زنان سعودی باید برای بازرسیهای امنیتی صورت خود را نشان دهند. مقامات عربستان سعودی پیشنهاد محافظهکارانه مبنی بر اجازه دادن به زنان برای پوشاندن صورت خود در طول بازرسیهای امنیتی رد کردهاند.
زنان به طور سنتی آسیبپذیر تلقی میشوند، بنابراین میتوانند به راحتی در بسیاری از موقعیتها تحت فشار و کنترل قرار گیرند. در فرهنگ بلوچ، زنان نرمخو و ملایم تلقی میشوند و مواردی مانند حملات انتحاری هرگز از آنها انتظار نمیرود، بنابراین زمانی که اولین زن بلوچ حملهای را انجام داد، برای همه غافلگیرکننده بود. علاوه بر تروریسم، اکنون زنان بلوچ در حال تغییر تصویر خود در جامعه هستند، زیرا بسیاری از فعالان زن نیز نقشهای رهبری را در گروههای فعال بر عهده گرفتهاند و بر ناپدید شدنهای اجباری، دستگیریهای فراقانونی و ترور مخالفان تمرکز دارند. برجستهترین رهبر زن، دکتر ماهرنگ بلوچ است.
در مورد تروریسم، همیشه مسئله این نیست که زنان به راحتی شستشوی مغزی میشوند. دلایل دیگری نیز میتواند وجود داشته باشد، از جمله فشار از سوی خانواده و تروریستها، تهدید به تجاوز و همچنین هدف انتقامگیری از کسانی که ممکن است نقشی در نابودی خانوادهشان داشته باشند. عادله، یک بمبگذار انتحاری، اظهار داشت: “آنها مرا به گونهای گمراه کردند که موافقت کردم دست به خودکشی بزنم. حتی فکرش را هم نمیکردم که پس از حمله انتحاری، نه تنها جان خودم را از دست میدهم، بلکه چند نفر دیگر هم به خاطر من جان خود را از دست خواهند داد.”
گروههای تروریستی با استفاده از تبلیغات منفی و گمراهکننده، زنان بلوچ را فریب میدهند تا آنها را به انجام اقدامات تروریستی در استان بلوچستان ترغیب کنند. زنان در بلوچستان با مشکلات متعددی روبرو هستند، از جمله کشته شدن یا ناپدید شدن مکرر مردان خانوادهشان. این مشکلات و آسیبپذیریها، آنها را در معرض خطر سوءاستفاده توسط گروههای تروریستی قرار میدهد. گروههای تروریستی با استفاده از این مشکلات و آسیبپذیریها، زنان بلوچ را به دام میاندازند و از آنها برای انجام اقدامات تروریستی استفاده میکنند.
فشارهای روحی و عاطفی میتواند یکی از دلایل اصلی برای اینکه زنان بلوچ به سمت انجام اقدامات خشونتآمیز با گروه BLA کشیده شوند، باشد. گروه BLA از این فشارهای روحی و عاطفی برای سوءاستفاده از زنان بلوچ استفاده میکند. به همین دلیل، در سالهای اخیر، شاهد افزایش حملات تروریستی توسط زنان در بلوچستان بودهایم.
به همین دلیل است که در چند وقت اخیر شاهد حملات بیشتر زنان بوده ایم. زنان تروریست اکنون بیشتر فعال هستند و از همه ابزارها برای اهداف خود استفاده می کنند. افراد تحصیل کرده به دلیل داشتن دانش و مهارت های بیشتر، بهتر می توانند از تاکتیک های پیچیده برای رسیدن به اهداف خود استفاده کنند. آنها همچنین آگاهی بیشتری از نحوه برخورد با موقعیت های دشوار دارند و می توانند تصمیمات منطقی تری بگیرند. به همین دلیل، گروه های تروریستی بیشتر بر روی زنانی تمرکز می کنند که تحصیلات بالایی دارند و از طبقات اجتماعی متوسط یا بالا هستند. گروه های تروریستی به ویژه بر روی زنانی تمرکز می کنند که در زندگی خود با مشکلات و سختی های زیادی روبرو شده اند، به ویژه زنانی که مردان خانواده خود را از دست داده اند بنابراین از آسیب پذیری های عاطفی این زنان سوء استفاده می کنند و آنها را برای انجام اقدامات تروریستی فریب می دهند.