تغییرات در حوزه های انتخاباتی پاکستان به چه معناست؟
با گذر زمان، ECP (کمیسیون انتخابات پاکستان) واحزاب سیاسی به نقاط عطف تازه ای مربوط به انتخابات دست می یابند با این وجود هنوزابهاماتی در چشم انداز انتخابات 8 فوریه حاکم میباشد. با اینکه کمیسیون انتخابات هم نمادها را اختصاص داده وهم احزاب نامزدهای خود را اعلام کرده اند، اما همچنان اختلافاتی وجود دارد.
مسلما، بحث برانگیزترین موضوع، محدودیت هایی بود که در اواخر سال گذشته اعمال شد. ریشه های نارضایتی گسترده در مورد این فرایند ناشی از جلسه ای بود که در اوت 2023 برگزار شد.
چهار روز قبل از انحلال مجلس ملی در 9 اوت 2023، دولت ائتلاف جنبش دموکراتیک پاکستان (PDM) شورای منافع مشترک را برای تصویب نتایج سرشماری دیجیتال 2023 تشکیل داد.
این اقدام به طور قطعی تمام راه ها را در مورد امکان انتخابات دریک دوره 90 روزه مطابق قانون اساسی بسته است زیرا کمیسیون انتخابات پاکستان (ECP) باید محدودیت های جدیدی را برای حوزه های انتخاباتی تعیین کند. این اجبار به دلیل مقررات ماده 51(5) قانون اساسی بود که می گوید: ” کرسی های مجلس ملی به هراستان وپایتخت فدرال، بر أساس جمعیت وبر اساس آخرین سرشماری رسمی منتشر شده، اختصاص می یابد.”
با اینکه محدود کردن حوزه های انتخاباتی یک امر نسبتا معمول است، اما این بار به یک دلیل متفاوت بود: در طول این روند هیچ دولت منتخبی درراس قدرت وجود نداشت. در غیاب مجلس ملی، تعداد کل کرسی ها قابل تغییرنبود زیرا برای اینکار به اصلاح قانون اساسی نیاز دارد، که این امر بدون مجلس ملی پاکستان امکان پذیر نیست.
بنابراین همانطور که در ماده 51(3) قانون اساسی ارائه شده است با اینکه جمعیت از 207.7 میلیون نفر در سال 2017 به 241.5 میلیون نفر در سال 2023 افزایش یافته است، تعداد کرسی های عمومی در مجلس ملی باید همان 266 عدد باقی بماند.
بر اساس محدودیت های نهایی منتشر شده توسط ECP، تعداد کل کرسی های عمومی در مجلس ملی266 بوده است. از این تعداد، 141 کرسی در پنجاب، 61 کرسی در سند، 45 کرسی در خیبرپختونخوا، 16 کرسی در بلوچستان و سه کرسی در اسلام آباد قرار دارد.
ازمجموع 272 کرسی در سال 2018، شش کرسی کاهش یافته است وتعداد کرسی های منطقه سابق Fata (مناطق فدرال تحت کنترل دولت مرکزی) پس از ادغام با ایالت خیبرپختونخوا از 12 به 6 کرسی کاهش یافته است. این کار در راستای اصلاحیه 25 قانون اساسی انجام شد که مناطق قبیله ای را با خیبر پختونخوا ادغام کرد.
به گفته لهازعلی، یک روزنامه نگارمستقردر پیشاور که به طور گسترده ای در زمینه سیاست خیبر پختونخوا فعالیت دارد، کاهش کرسی های Fata سابق نتیجه رویکرد”تنظیم جمعیت”میباشد.
” Fata سابقا 12 کرسی (تا انتخابات 2018) داشت. از آنجا که این منطقه جزو مناطق محروم محسوب میشد، در مقایسه با جمعیت آن، کرسی های بیشتری دریافت کرده بود. اکنون Fata بخشی از خیبر پختونخوا است وتوزیع کرسی های آن با بخش های باقی مانده استان هماهنگ شده است.”
ثابت ماندن تعداد کرسی ها با وجود افزایش جمعیت:
با وجود افزایش بیش از33 میلیون نفری جمعیت بین دو دوره سرشماری، ECPمجبور بود تعداد کرسی ها را ثابت نگه دارد. بنابراین، هیچ گزینه دیگری جز افزایش سهم جمعیتی استانها برای هر کرسی نداشت که با تقسیم کل جمعیت یک استان بر تعداد کرسی های تخصیص یافته محاسبه می شود.
این سهمیه به عنوان پایه ای برای تعیین مرزهای حوزه انتخاباتی در سطح منطقه عمل می کند. در سال 2018، سهمیه برای هر کرسی عمومی مجلس ملی به این شرح بود:
780,266 برای پنجاب، 785,135 برای سند، 782,651 برای خیبر پختونخوا، 416,380 برای Fata، 771,546 برای بلوچستان و667,193 برای اسلام آباد.
در سال 2023، سهمیه ها به 905،595 برای پنجاب، 913052 برای سند، 907913 برای خیبر پختونخوا، 930900 برای بلوچستان و 787954 برای اسلام آباد افزایش یافت.
برای تعیین تعداد کرسی های هر منطقه ، جمعیت آن بر سهمیه از پیش تعیین شده برای آن استان تقسیم می شود. این عدد تعداد کل کرسی های اختصاص داده شده به آن منطقه را مشخص میکند. اگر این عدد کمتر از 1 باشد ، منطقه با همسایه اش ادغام می شود تا شمارش را تکمیل کند.
برای تعداد انتخاب کنندگان ، کل جمعیت منطقه مذکور به تعداد کل کرسی های اختصاص داده شده به آن منطقه تقسیم می شود.
به عنوان مثال ، بر اساس سرشماری سال 2023 ، جمعیت منطقه لاهور 13004135 نفر و سهمیه پنجاب 905595 نفر است. حاصل تقسیم آنها عدد14.36 را می دهد, که به 14 گرد میشود,بنابراین 14 کرسی مجلس ملی در لاهوروجود دارد.سپس کل جمعیت لاهور به 14 نفر تقسیم می شود پس برای مجلس ملی ،جمعیت هر حوزه انتخاباتی در منطقه به 928,866 نفر می رسد .
تعداد رای دهندگان برای هر مجلس ملی برای هر منطقه در سراسر کشور متفاوت است.
توجه داشته باشید که در هنگام تعیین هر حوزه انتخاباتی ، ECP حد پایین و بالا با 0.5% کسر یا اضافه را حفظ می کند. این بدان معنی است که یک حوزه انتخاباتی می تواند با جمعیتی 5 درصد کمتر یا 5 درصد بیشتر از تعداد از پیش تعیین شده از انتخاب کنندگان ایجاد شده باشد.
به عنوان مثال ، در مورد منطقه لاهور ، مرز 5 درصدی به 46443 نفر می رسد ، بنابراین ، هر حوزه انتخاباتی دراین منطقه می تواند باحداقل جمعیت 882423 نفر یا حداکثر975309 نفر ایجاد شود.
نارضایتی:
در تاریخ 27 سپتامبر2023، ECP محدودیت اولیه یا فرم 5 را اعلام کرد و لیست آنرا همراه با نقشه ها در وب سایت خود منتشر کرد. سپس مهلت اعلام اعتراضات را در مورد تعیین حدود اولیه تا 27 اکتبر اعلام کرد.
در مجموع 1327 اظهارنامه یا اعتراض در مورد تعیین حدود اولیه ثبت شده است.
از این تعداد ، 675 اعتراض از پنجاب ، 228 مورد از سند ، 293 مورد از خیبر پختونخوا ، 124 مورد از بلوچستان و هفت مورد از اسلام آباد ثبت شده اند.
اصلاحات در پنجاب :
بدلیل محدودیت تعداد کرسی ها، ECP مجددا حوزه های انتخاباتی خود را به دو روش مرتب کرد:
در مناطقی که جمعیت کمتری دارند ، چندین منطقه برای رسیدن به آستانه جمعیت ادغام شده اند ، در حالی که در مراکز بزرگ شهری ، حوزه های انتخاباتی موجود به گونه ای مشخص شده اند که منجر به تغییرات قابل توجهی نسبت به مرزهای قبلی آنها شده است.
پنجاب به عنوان استانی با بیشترین سهم از کرسی ها ، بیشترین تغییرات را در محدوده حوزه های انتخاباتی خود مشاهده کرده است.
به گزارش آقای مجید نظامیان خبرنگار این استان که به بررسی روند سیاسی می پردازد ، تقریبا همه حوزه های انتخابیه لاهور به شدت تغییر کرده اند و وضعیت در همه شهرها ، ستادهای استانی و مراکز اداری استان ها یکسان است.
NA-57 Rawalpindi – i از انتخابات 2018 به NA-51 rawalpindi-cum-Muree تبدیل شد زیرا Murree از بخش به منطقه ارتقا یافته است.
مرزهای Na-59 Talagang-cum-Chakwal نیز به دلیل ارتقاء Talagang ازبخش به منطقه تغییر کرده است. پیش از این ، این منطقه در Na-65 Chakwal-II گنجانده شده بود.
تغییرات مشابهی نیز به دلیل تغییرموقعیت بخشWazirabad به عنوان یک منطقه رخ داده است. منطقه ای که از گجرانوالا جدا شده بود و برای یک کرسی در مجلس ملی واجد شرایط تشخیص داده شد.ازطرفی این موضوع منجر به تغییر جهت گیری قابل توجهی از Na-77 Gujranwala-I شد که قبلا NA-79 Gujranwala-I بود که به طور کامل درمنطقه Wazirabad آن زمان واقع شده بود. در حال حاضر شامل بخش های عمده ای از مناطق گجرانوالا کانت و صدر است.
جالب اینجاست که طبق سرشماری سال 2023 ، منطقه Hafizabad دارای جمعیت 1319909 نفر بود که این منطقه را واجد شرایط یک صندلی جداگانه NA می کند.
علیرغم این واقعیت که Hafizabad در سال 2018 یک کرسی جداگانه داشت ، در مرز اولیه برای سال 2023 ، این منطقه به دو حوزه انتخاباتی تقسیم شد: NA-67 حافظ آباد Hafizabad و Gujranwala-cum- Hafizabad NA-81:.
پس از اعتراض های مختلف ، محدوده NA-81 به Gujranwala-V تغییر یافت و کل منطقه Hafizabad در NA-67 گنجانده شد.
منطقه جنوبی پنجاب در مقایسه با انتخابات قبلی ، مهم ترین تغییر در محدوده را مشاهده کرد. منطقه Muzaffargarh دو کرسی را به منطقه جدید Kot Addu که دارای جمعیت 1486758نفر بود ، واگذار کرد. همچنین منطقه جدید Taunsa سهم D.G.Khan را تصاحب کرد و مجموع کرسی های خود را از چهار به سه کاهش داد.
در همین حال ، در مراکز شهری ، مرزهای حوزه های انتخاباتی قبلی به حدی گسترش یافته اند که برخی از آنها دو برابراندازه قبلی خود شده اند.
به گفته آقای نظامی، به نظر می رسد که مرز بندی درتمام مناطق نیمه شهری درلاهور” ظاهرا برای مدیریت امور قبل از انتخابات” تغییر کرده است.
“اولین و بخش جدایی ناپذیرقبل از انتخابات ، تعیین مرزها و مشخص کردن محدودیتهاست است.
ممکن است که مانند آنچه در پنجاب و لاهور اتفاق افتاد، یک UC(شورای روستایی) را از یک حوزه انتخاباتی به حوزه دیگر منتقل کنند تا نفوذ یک نامزد را از بین ببرنند “.
او مثالی از حوزه انتخاباتی خواجه سعد رفیق از PML-N(حزب مسلم لیگ شاخه نواز) را عنوان کرد که درتعیین محدوده قبلی شامل منطقه Defence بود ، اما اکنون به سه تا چهار بخش تقسیم شده است.
نتیجه چنین تغییرات عمده ای در مرز بندی لاهور ، اختلاف بین شیخ روحیل اصغر و ایاز صادق بود که هر دو برای کاندیداتوری حوزه انتخاباتی NA-121 رقابت می کردند و ادعا می کردند که پس از مرز بندی جدید، از حوزه های انتخاباتی قبلی به مناطق آنها اضافه شده است.
در سال 2018 ، آقای اصغر از NA-128 (-VI لاهور) که شهر لاهور و برخی ازقسمتهای بخش شالیمار را شامل میشد ، برنده شد همچنین آقای ایاز صادق از NA-129 ( لاهورVII ) که شامل مناطق شالیمار و کانت بود و در مرزبندی فعلی ، بخش عمده ای از کانت لاهور به NA-120 اضافه شده است که حوزه انتخاباتی است که آقای صادق درماه آینده از آنجا رقابت خواهد کرد.
آقای نظامي به خبرنگاران گفت که این محدودیت ها به گونه ای انجام شده است که به PMl-N (حزب مسلم لیگ شاخه نواز) مانند سال 2018 که به PTI (حزب تحریک انصاف پاکستان) کمک شد ، کمک شود“.
روند تعیین مرزها در سایر مراکز شهری دیگر نیز یکسان باقی مانده است.
منطقه NA-110 Faisalabad-X درسال 2018 که عمدتا بین بزرگراه M-4 و جاده Jhumra قرار داشت ، تقریبا به لبه جاده کانال گسترش یافته است و حدود 8 کیلومتر به آن اضافه شده تا حوزه NA-104 شکل بگیرد.
منطقه ملتان ، NA-158 ، که تقریبا تمام شوج آباد و برخی مناطق صدر را در سال 2018 شامل می شد ، اکنون با اضافه شدن گاجوهاتا و شرشاه به NA-152 تبدیل شده است.
روابط پاکستان و ایالات متحده آمریکا ←
ادغام Fata
پس ازتعیین محدودیت های تازه در خیبرپختونخوا، کرسی های مناطق قبیله ای سابق باجور ، خیبر و کورام به ترتیب از دو به یک کرسی کاهش یافته است (NA-8،NA-27 ، NA-37) .
تنها مقر سازمان سابق اوراکزی با هانگو ادغام شده است تا NA-36 Hangu- cum-Orakzai را تشکیل دهد.در این میان تنها کرسی وزیرستان شمالی حفظ شده و دو کرسی وزیرستان جنوبی با هم ادغام شده اند تا NA-42 وزیرستان جنوبی را تشکیل دهند.
در مناطق دیگر ، منطقه قبلی چترال به دو بخش تقسیم شده است: چترال بالا و چترال پایین ، که هر دو در یک حوزه انتخاباتی گنجانده شده اند. با این حال ، هیچ تغییری در مناطق دیگررخ نداده است وسهم سرزمین اصلی از 39 کرسی دست نخورده باقی مانده است.
در خیبرپختونخوا ، نگرانی هایی در مورد تعیین حدود در مراکز اصلی ، به ویژه برای کرسی های مجلس استانی وجود دارد.
به گفته آقای علی ، مناطقی در چارسادا که افتاب شرپائو و پسرش ، سیکندر شرپائو ، اکثریت داشته اند ، در یک حوزه انتخاباتی گروه بندی شده اند. وی می گوید که در نوشرا ، حوزه های انتخاباتی مجلس خیبرپختونخوا براساس ترجیحات پرویز ختک ایجاد شده است که مشابه این روند در Mardan ، Bannu و D. I. Khan مشاهده شده است.
او توضیح داد که خیبرپختونخوا را می توان به چهار منطقه تقسیم کرد: مرکزی ، جنوبی ، مالاکند و هزاره. منطقه مرکزی ، که شامل پیشاور ، مردان ، چارسدار ، نوحسرا ، سوابی ، خیبر و محمد است و بیش از 40 درصد از جمعیت استان را تشکیل می دهد و مرکز قدرت است. تحلیل من از چهار انتخابات گذشته نشان می دهد که حزبی که درمرکز خیبرپختونخوا پیروز میشود، با حمایت سایر احزاب دولت را تشکیل می دهد.”
آقای علی می گوید که در پیشاور و مناطق اطراف آن ، حزب تحریک انصاف در انتخابات قبلی به طور جامع پیروز شد و “احزاب سیاسی سنتی را از بین برد” و افزود که با توجه به این موضوع ، یک کرسی مجلس استانی از شمارش پیشاور کسر شد وظاهرا “به نفع شخص دیگری” به شانگلا اختصاص داده شد.
بلوچستان “محروم وبا کمترین تعداد نماینده”
در استانی که با بزرگترین و گسترده ترین حوزه های انتخاباتی را دارد ، محدودیت کرسی ها نشان دهنده عدم حضور آشکار آن در مجلس ملی است. در سال 2018 ، بلوچستان کمترین جمعیت را در میان هر چهار استان داشت و همچنین سهمیه آن 771546 نفر برای هر کرسی NA بود.
در سال 2023 ، این استان هنوز کمترین جمعیت را در میان هر چهار استان داشت ، اما سهمیه هر کرسی آن 930900 نفر اکنون به بالاترین سهمیه تبدیل شده است.
اکبر نتزایی که به طور گسترده ای در مورد سیاست های این استان گزارش ارائه کرده است ، در مورد محدودیت در بلوچستان گفت که حوزه بندی ناعادلانه در بلوچستان برای دهه ها ادامه داشته است و حضور ناکافی نمایندگان گلایه دیرینه رهبران سیاسی این استان است.
وی یادآور شد که در دهه 70 ، این استان تنها چهار کرسی عمومی در مجلس ملی داشت. “بلوچستان در جریان اصلی ، به ویژه در طول انتخابات ،بحساب نمی آیدو شمارش نمی شود.”
در حالی که این حوزه های انتخاباتی از نظر جمعیت بسیار پایین تر از سایر بخش های استان هستند ، اما به دلیل ادغام چندین منطقه ، مناطق وسیعی را دربرمیگیرند.
آقای نتزایی خاطرنشان کرد که جمعیت بلوچستان افزایش یافته است ، اما منجر به افزایش متناسب کرسی ها نشده است ، درنتیجه چندین منطقه برای رسیدن به سهمیه جمعیت برای هر حوزه انتخاباتی ادغام شده است.
نمونه ای از این ادغام NA-260 Chagai-cum-Nushki-cum-Kharan-cum-Washuk است. مساحت تخمین زده شده آن مطابق سرشماری سال2017، 98596 کیلومتر مربع است. برای مقایسه ، تمامی مناطق پنجاب جنوبی ، بهاوالپور ، بهاوالنگر ، رحیم یار خان ، ملتان ، لودران ، خانوال ، وهاری ، درا غازی خان ، مظفرگر ، راجانپور و لایا دارای مساحت بالغ بر 99577 کیلومتر مربع هستند.
مرز بندی در سراسر استان تا حد زیادی یکسان باقی مانده است و بیشتر آنها شامل کل مناطق بوده اند. تنها سه منطقه-نصیرآباد ، کچ و کویته — در حوزه های انتخاباتی تقسیم شده اند.
از نظر تغییر جهت مناطق ، زیارت که بخشی از Na-258 Loralai-cum-Musa Khail-cum-Ziarat-cum-Duki-cum-Haranai بود ، اکنون با Harani ، Sibi ، Dera Bugti و Kohlu ادغام شده است تا NA-253 را تشکیل دهد.
شوباتپور و جعفرآباد که در سال 2018 به یک کرسی تبدیل شدند ، اکنون با اوستا محمد و نصیرآباد در NA-255 به هم پیوسته اند. در سال 2018 ، لاسبلا با گوادر در NA-272 بود. حالا ، بخشی از NA-257 با آواران و هاب است.
منطقه کیچ قبلا برای یک کرسی NA واجد شرایط بود ، اما این بار ، با پنجگور و گوادر در دو حوزه انتخاباتی ادغام شده است.
سه کرسی کویته نیز دستخوش تغییرات قابل توجهی قرار گرفته اند. مرکز شهر در مقایسه با یک حوزه انتخابی در سال 2018 به دو حوزه انتخاباتی تقسیم شده است .
به همین ترتیب ، NA-264 از سال 2018 ، که از مرز پاکستان و افغانستان تا حومه شمالی شهر امتداد داشت، به سمت شرق تا منطقه کاچی گسترش یافته است. این حوزه انتخاباتی ، NA — 262 ، از سه طرف ، دو حوزه انتخاباتی دیگر-NA-263 و NA — 264- و منطقه شهری کویته را پوشش می دهد.
“دستاوردی برای همه در کراچی”
در سند ، تعیین حدود در سال 2023 عمدتا مطابق باخطوط قبلی بود و تنها دو تغییر عمده داشت. مناطق جیکوب آباد و کشمور در انتخابات سال 2018 هر کدام یک کرسی داشتند. این بار ، مناطق به دو حوزه انتخاباتی تقسیم شده اند. در یک تغییر دیگر ، منطقه سانگار ، یک کرسی را از دست داد که در نهایت به شمارش کراچی اضافه شد و تعداد حوزه های انتخاباتی آن را به 22 نفر رساند.
در کراچی ، یک تغییر قابل توجه در محدوده منطقه غرب رخ داد که دارای پنج کرسی در سال 2018 بود. در سال 2023 ، این تعداد به دلیل ایجاد منطقه کیماری که دو کرسی باقی مانده را به خود اختصاص داد، به سه کرسی کاهش یافت.
عبدالجبار ناصر ، یک روزنامه نگار باسابقه و متخصص در پویایی های انتخاباتی کراچی ، هر گونه تحریف برنامه ریزی شده را رد کرد ، اما به سرعت اشاره کرد که در برخی از حوزه های انتخاباتی ، تعیین حدود مطابق با اصل همگن بودن انجام نشده است ، که این تصور را ایجاد میکند که برخی از “تلاش ها برای تسهیل یک حزب خاص” انجام شده است.
او به برخی از مناطق در مالیر اشاره کرد که در آنها تعیین محدوده نهایی با محدودیت اولیه متفاوت بود و” PPP(حزب مردمی پاکستان) از این تغییرات بهره مند شده است”
به طور مشابه ، تعیین حدود NA – 237 در منطقه شرقی این تصور را ایجاد می کند که ” پاکستان MQM- (حزب حرکت متحد ملی پاکستان) تسهیل شده است”.
چهار شورای صنفی که جماعت اسلامی از آنجا برنده می شد از NA-237 به NA-238 منتقل شده اند و UCها(شوراهای روستایی) در آخرین مورد به شورای اول اضافه شده است که در آن JI(حزب جماعت اسلامی) در مقایسه با MQM-P نفوذ کمتری دارد.
تغییر عمده دیگری در منطقه شرقی در محدوده NA-243 سال 2018 رخ داد که از آنجا نخست وزیر سابق عمران خان در آخرین انتخابات عمومی پیروز شد. این حوزه انتخاباتی از گلزار هجری تا فرودگاه بین المللی جناح گسترش یافت. در سال 2023 ، این حوزه انتخاباتی مجددا به NA-236 شماره گذاری شد و مرز آن تا پایگاه هوایی Paf Faisal گسترش یافت.
آقای ناصر گفت در ناحیه جنوبی ، تعیین حدود NA – 239 و NA-240 “یک تلاش آشکار برای تطبیقMQM-P وppp باهم است. “
آقای ناصر در پایان گفت:” بسختی میتوان گفت که حوزه های انتخاباتی در کراچی اکثرا بطور قاطع از یک حزب حمایت می کنند ، اما اینکه که اصول فنی تعیین حدود در بسیاری از زمینه ها رعایت نشده است،حقیقت دارد”.
اعتبارات:
داده های گردآوری شده توسط DawnGIS
طرح ها و نقشه های طراحی شده توسط فاروق داوود و عرفان خان